Yurttaşın canını yakan kira ve konut fiyatlarındaki fahiş artışları çözemeyen hükümet, deva olarak ucuza Hazine toprağı satacağını açıkladı. Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un açıkladığı karara gayrimenkul dalı ve ekonomistlerden reaksiyon geldi. Sorunun kur ve faiz siyasetleriyle yüzde 101 artan inşaat maliyetleri olduğunu söyleyen kesim temsilcileri, kamu toprağı satmanın nedensiz zenginleşme yaratabileceğini söylüyor. Ekonomistler ise “panik kararı” olarak açıkladıkları arsa satışının hiçbir tahlil getirmeyeceği görüşünde.
Etraf ve Şehircilik Bakanı Kurum, evvelki gün konut krizine tahlil olarak Hazine topraklarını ucuz fiyata satacaklarını ve konut yapmak isteyen yurttaşların bu yerleri satın alıp ister kendisi ister anlaştığı müteahhit aracılığıyla konut yapabileceğini açıklamıştı. Bakan Kurum, “Belki tek parselde kendi konutunu yapacak ya da talep örgütlenmesi ile daha büyük parseller alınacak. Ankara’da Gölbaşı, İstanbul’da Çatalca, Tuzla ve Başakşehir’de çalışıyoruz” dedi.
DAL TEMKİNLİ
Krizi çözmek için alınan daha evvelki kararların da kesimi zora soktuğunu hatırlatan İnşaat Müteaahhitleri Konfederasyonu Lideri Tahir Tellioğlu şöyle konuştu:
“Bizim kesim olarak sütten ağzımız yandığı için yoğurdu üfleyerek yiyeceğiz. Karara temkinliyiz, şimdilik bir detaylansın görelim diyoruz. Zira daha evvel de KDV indirimi duyurulmuştu. Bu kesimimize ve dar gelirliye KDV bindirimi olarak yansıdı. Birebir halde tekrar Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın konut kredisi tahlili de kesim dinamikleri gözetilmeden atıldığı için dala olumsuz olarak yansıdı. Artık bu karar hoş üzere duruyor lakin ayrıntıları bekleyeceğiz”
Kararın iktisattaki çıkmaz sonucunda oluşan panikle alındığını söyleyen Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, “Haziranda döviz bolluğu olacak enflasyon kalmayacak sanıyorlardı. Hele konut ve kirada bu türlü bir kriz akıllarının ucundan bile geçmiyordu. Artık temele inip düzeltemiyorlar. Alınan kararı sorguladığınızda soru işaretleri ile dolu absürt bir karar olduğu ortada” dedi.
Ankara Emlakçılar Odası Lideri Hakan Akçan ise sistemde üst gelir kümesine sahip bireylerin arsa almasının engellenmesi gerektiğini vurguladı.
SUİİSTİMALE AÇIK UYGULAMA
Brüt inşaat maliyetlerinin 6-7 bin lira olduğunu hatırlatan inşaat yüksek mühendisi Hüseyin Arslan, “Dar gelirli ve orta gelirliler bu maliyetler altında arsayı ücretsiz verseniz de karşılayamaz inşaat üretimini. Net 100 metrekare olan bir dairenin brütlerini vesaire hesaplayınca arsa ücretsiz olsa bile 1.5 milyon lira inşaat maliyeti var. Düşük gelirli bir insan bunu nasıl yapacak? Siz yapın bu emlaka meskenleri, fakire ve dar gelirliye uygun fiyata taksitle satın. Bu yol yerine kamu yerlerini satışa açmak bir suistimal korkusu oluşturuyor toplumda” dedi.
YAP-KULLAN-DEVRET ÖNERİSİ
Konut krizine karşı söylenecek her cümlenin ve atılacak her adımın kıymetli olduğunu söyleyen İstanbul İnşaatcılar Derneği Lideri Nazmi Durbakayım, “Bunun artık bir kriz olduğunun kabullenilmesi ve adımlar atılması çok hoş. Lakin dikkatli olmalı. Öncelikte sivil müteahhitlere de, vergi muafiyeti üzere kolaylıklar sağlanmalı. Konut seferberliği için arz tarafının da güçlü olması gerekir. Fiyatların artması en çok bizi vuruyor” dedi.
Kamu topraklarına de yap-işlet-devret modelini öneren Durbakayım, Hazine topraklarına yapılacak bu usul toplumsal konutların sebepsiz zenginleşmeye yol açmaması gerektiğinin altını çizdi.
Durbakayım, “Hazine yerinin satılmasından fazla üst hakkının 30-40 yıl üzere uzun müddetli yap-kullan-devret formunda bedelsiz yahut cüzi bir bedel ile kullandırılması devlete de vatandaşa da yarar sağlayacaktır. Arazinin üst kullanım hakkı değerlendirilsin ki 15-20 yıl sonra o bölge kent merkezi olduğunda bugün orayı toplumsal konut olarak indirimli alanlar, bu alımdan rant elde etmemiş olsun. Toprak devlette kalsın, kullanım hakkı dar gelirlinin olsun, zenginleşecekse de devlet zenginleşsin” diye konuştu.