AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, İngiltere merkezli The Economist mecmuası için makale kaleme aldı.
Erdoğan, makalesinde, Ukrayna’daki savaşın, kurallar temelinde işleyen milletlerarası tertip, büyük güç rekabeti ve Avro-Atlantik güvenliği konusundaki yaygın inanışlara meydan okuduğunu, yaşanan sürecin tıpkı vakitte tarihin en büyük askeri ittifakı olan NATO’yu tekrar ayağa kaldırdığını belirtti.
Türkiye’nin 70 yıldır NATO’nun gururlu ve vazgeçilmez bir üyesi olduğuna işaret eden Erdoğan, Türkiye’nin özgürlük ve demokrasiyi savunmak için Kore’ye asker göndermesinin akabinde 1952’de ittifaka katıldığını, Soğuk Savaş periyodunda ve sonrasında Türkiye’nin, Orta Doğu, Kafkasya ve Karadeniz bölgelerinde istikrar sağlayıcı ve olumlu bir aktör olduğunu, Türk askerinin de NATO misyonları kapsamında Kosova’dan Afganistan’a kadar dünyanın birçok bölgesine gittiğini hatırlattı.
Erdoğan, Türkiye’nin tıpkı vakitte savunma endüstrisine milyarlarca dolar yatırım yaparak savunma kapasitesini güçlendirdiğini, bu ek kapasite sayesinde ortaya konan eserlerin Ukrayna’nın da içinde olduğu farklı savaş bölgelerinde değerli tesirler yarattığını vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Türkiye’nin bu artan kapasitesi NATO’nun dayanıklılığına ve gücüne katkı sunmuştur. Ortaklarımız Türkiye’nin, NATO’nun kolektif güvenlik misyonuna sunduğu katkıyı her vakit takdir etseler de kendi güvenlikleri tehdit altında olmadığı vakitlerde bu katkıyı hemen unutmuştur. Türkiye’nin kıymetini sırf (Balkanlar’da yaşanan kriz gibi) karışıklık devirlerinde hatırlayan paydaşlarımız, Türkiye olmadan uzun vadeli istikrarın sağlanabileceği hülyasına kapılmış; bu nedenle tehdidin savuşturulmasının akabinde jeopolitik gerçekleri ve bölgede ortaya çıkması mümkün tehditleri göz gerisi etmiştir. Kuşkusuz bu hülyaları, yaşanan memleketler arası krizler sonucunda daima kısa sürmüştür”
“BU TUTUM NATO’YA UZUN YILLAR KAYBETTİRDİ”
Erdoğan, son yıllarda milletlerarası barış ve güvenliğin karşı karşıya olduğu tehditlerin değişime uğraması sonucu birçoklarının NATO’yu artık fonksiyonunu tamamlamış ve “demode” bir örgüt olarak nitelemesine yol açtığına işaret ederek, “Hatta Emmanuel Macron 2019’da ittifakın ‘beyin ölümü’ yaşadığını söylemiştir. Birebir bölümler Türkiye’nin de bu örgütteki rolünü sorgular olmuştu. Fevkalâde bir hayalperestlikle çok bir stratejik miyopluk sonucu ortaya çıkan bu hal NATO’ya uzun yıllar kaybettirdi.” değerlendirmesinde bulundu.
Buna karşın Türkiye’nin, birtakım üye ülkelerin öngörüsüz ve yer yer sorumsuzca tutumlarını NATO’ya mal etmediğini, bilakis NATO’nun değerini vurgulayarak, üye ülkelere (NATO’nun misyonunu yeni tehditleri içerecek biçimde güncellemek ve örgütü yeni jeopolitik ve global sınamalar karşısında daha değerli kılmak gibi) adımları atmaları davetinde bulunduğunu anımsatan Erdoğan, Türkiye’nin bu davetinin giderek istikrarsızlaşan milletlerarası sisteme karşı aldığı konumla paralellik taşıdığına dikkati çekti.
Erdoğan, bu açıdan Türkiye’nin, tıpkı başka memleketler arası örgütler üzere NATO’nun da yeni güvenlik tehditlerine karşı kimi ıslahatlar yapması gerektiğini savunduğuna işaret ederek, şu sözleri kullandı:
“Özellikle terör tehdidi konusunda (birçok üye ülkenin direkt maksat alınmasına rağmen) kolektif güvenlik noktasında kâfi adım atılmaması hem güvenlik iş birliğini zedeliyor hem de NATO ülkelerinin kamuoylarında örgüte yönelik derin bir güvensizlik oluşturuyordu.
Türkiye bu durumu katıldığı tüm NATO tepelerinde vurguladı ve terörle uğraşın dönüşüm geçirmesi için memleketler arası iş birliğinin elzem olduğunu tabir etti. Bu kapsamda NATO’nun terör örgütleriyle uğraş ederken istihbari ve askeri mevzularda daha güçlü iş birliği içinde olmasını istek ettik. Bunun sırf terör taarruzlarının engellenmesi açısından değil, birebir vakitte NATO hudutları içinde terörün finansmanı ve eleman devşirme faaliyetlerinin engellenmesi konusunda gündeme getirdik.”
“ÜYE ÜLKELER, GEÇMİŞTE YAPTIĞIMIZ BİRTAKIM ATILIMLARIN NE KADAR YERİNDE OLDUĞUNU GÖRDÜ”
Erdoğan, tıpkı formda Türkiye’nin etrafında iç savaşlar yaşanırken NATO’dan kimi yasal ve gerekli taleplerde bulunduğunu belirterek, şu tabirleri kullandı:
“Sınırlarımızın ve hava alanımızın güvenliğini sağlamak ve II. Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en büyük mülteci dalgası bölgede ortaya çıkarken ‘insani güvenlik’ için bu taleplerde bulunduk. Bu hususlarda büyük ölçüde yalnız bırakılan ülkemiz, bu krizlerle tek başına çaba etti ve bu uğraşta büyük bedel ödedi. Meğer ki bu krizler konusunda NATO bünyesinde atılacak adımlar, bundan sonraki periyotta NATO’nun sonlarında yaşanacak öteki çatışma ve krizlerle gayret konusunda da örgütü hazırlayabilirdi.
Ukrayna savaşı ile ortaya çıkan durum Türkiye’nin beklenti ve davetlerinin ne kadar yerinde olduğunu ortaya koymaktadır. Bu periyotta çatışmalar önemli yıkıma neden olurken Türkiye’nin jeopolitik pozisyonunun farkına varan birtakım üye ülkeler, geçmişte yaptığımız birtakım atılımların ne kadar yerinde olduğunu gördü. Nitekim de Türkiye, NATO üyelerine gelecekte karşı karşıya kalınacak jeopolitik sınamalara hazırlıklı olmaları gerektiğini söylerken haklıydı. NATO’nun kıymetsiz olduğunu savunanlara karşı örgütün kıymetinin giderek artacağını söylemekte de muhakkak haklıydık.
NATO için Türkiye’nin ne derece kıymetli ve kritik bir ülke olduğu bütün üyelerce tekrar kabul edilirken, birtakım üyelerin Türkiye’ye yönelen kimi tehditleri tam olarak takdir edememesi şanssız bir durumdur. Türkiye’ye nazaran İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğe kabulü, kendi güvenliği ve örgütün geleceği açısından riskler barındırmaktadır. 5. husus uyarınca NATO’nun en büyük ikinci ordusunun yardımına koşmasını bekleyen bu ülkelerin, AB ve ABD tarafından da terör örgütü olarak kabul edilen PKK’nın eleman devşirme, finansman ve propaganda faaliyetlerini engellemesini beklemek en doğal hakkımızdır.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin aday ülkelerden tüm terör örgütlerinin faaliyetlerini durdurmalarını ve mensuplarını Türkiye’ye iade etmelerini istediğini vurgulayarak, “Bu ülkelerin makamlarıyla açık ispatlar paylaşılmış ve adım atmaları beklenmiştir. İlaveten Türkiye, bu ülkelerin NATO üyelerince yapılacak terörle uğraş operasyonlarına takviye vermelerini istek etmektedir. Terör tüm üye ülkelere tehdit oluşturmaktadır ve aday ülkelerin örgüte katılmadan evvel bu gerçeği kabul etmeleri gerekmektedir. Gerekli adımları atmamaları halinde Türkiye bu mevzudaki duruşunu değiştirmeyecektir.” tabirlerine yer verdi.
“TERÖRÜN MAKSADI OLMUŞ TÜM ÜYELER İSMİNE ATILMIŞ KARARLI BİR ADIMDIR”
“Türkiye, (İsveç’in ülkemize uyguladığı türden) her türlü silah ambargosunun NATO şemsiyesi altındaki askeri iştirak ruhuna muhalif olduğu görüşündedir.” tabirini kullanan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
“Bu üzere kısıtlamaların yalnızca ulusal güvenliğimiz değil NATO’nun kimliği açısından da son derece ziyanlı sonuçları olmaktadır. İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılma ısrarı da NATO’nun gündemine gereksiz bir husus eklemiştir. Türkiye’nin, İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerine itirazı birebir vakitte şimdiye kadar terörün amacı olmuş tüm üyeler ismine atılmış kararlı bir adımdır. Terörün dini, milleti ve rengi yoktur. Gayesi sivil halka ziyan vermek olan her örgütün karşısında her üye ülkenin kararlı bir formda durması bu ittifakın en değerli misyonlarından biridir. Hiçbir ülkenin bu mevzuda bir ayrıcalığı bulunmamaktadır.”
Erdoğan, meseleleri çözme, global barış ve istikrarı destekleme kelam konusu olduğunda her vakit kısa yolların mevcut olmayabileceğini lakin atılabilecek yiğit ve yanlışsız adımlar sayesinde bu yolların elden geldiğince kısaltılabileceğini vurguladı.
“ANKARA’DA TALİMAT VEREBİLECEĞİ HİÇBİR MAKAM BULUNMAMAKTADIR”
İsveç ve Finlandiya’nın müttefik olmak istedikleri devletlerin güvenlik korkuları ve hassasiyetleri konusunda göstereceği halin, Türkiye’nin de bu ülkeleri ne kadar müttefik olarak görmek isteyeceğini belirleyeceğini kaydeden Erdoğan, şu sözleri kullandı:
“İttifakın her genişleme sürecinde olumlu ve yapan bir noktada duran Türkiye’nin modülü olduğu örgütle ilgilerini sorgulamaya cüret edenlerin cehaleti ve hadsizliği bu duruşumuzu değiştirmeyecektir. Diplomasi ve diyaloğun her türlüsüne açık olan ülkemiz, bu gayretlerin aday ülkelerin ikna edilmesine odaklanmasını tavsiye etmektedir. Terörle uğraş konusunda gönülsüz olan hiçbir ülkenin Ankara’da talimat verebileceği hiçbir makam bulunmamaktadır. NATO üyelerinin terörle çaba konusunda ikili standart uygulaması halinde ittifakın prestijinin ve inandırıcılığının tehlikeye gireceğine inanıyoruz.”