300 bin kişilik Afganistan ordusunun Taliban’a en fazla 11 gün dayanarak, ülkenin yönetimini şeriat yanlısı unsurlara teslim etmesi bütün dünyada tartışıla dursun, çok daha ciddi bir soru gündemde.
Uğur DUYAN
ANKARA (Anayurt) –
300 bin kişilik Afganistan ordusunun Taliban’a en fazla 11 gün dayanarak, ülkenin yönetimini şeriat yanlısı unsurlara teslim etmesi bütün dünyada tartışıla dursun, çok daha ciddi bir soru gündemde: ABD’nin ve NATO müttefiklerinin Afganistan’dan çekilirken 90 milyar dolar değerinde zırhlı araçlar, silahlar ve mühimmata ne olacak?
Prof. Dr. Mustafa Kibaroğlu sosyal medyada yaptığı paylaşımda, “ABD’nin ve NATO müttefiklerinin Afganistan’dan çekilirken 90 milyar dolar değerinde zırhlı araçlar, silahlar ve mühimmatı geride bırakmaları oldukça manidar. İsteselerdi hepsini imha edebilirlerdi. Sanırım geçen yıl anlaştıkları Taliban’ın çevre ülkelere yem olmasını istemediler” yorumunda bulundu.
Doğru düzgün eğitimi olmayan ve bildiği tek şey savaşmak olan Taliban unsurlarının Afganistan’da ABD ve müttefikleri tarafından tesis edilen bürokratik yapıyı yönetmesi kadar Afgan ordusunun silahlarını kullanacak insan gücünden de yoksun olması ise daha ciddi bir soruyu gündemine taşıyor: Taliban, ülkeyi nasıl idare edecek?
Taliban yönetimi, ülkede genel af ilan edildiğini belirterek tüm devlet memurlarından ve özel şirket çalışanlardan işlerine dönmelerini isterken, Taliban sözcüsü Vayadullah Haşimi, Reuters’a yaptığı açıklamalarda, ülkedeki askerleri ve savaş uçağı pilotlarını da görevlerinin başına dönmesini istediklerini söyledi.
Cihatçı örgütün hangi ülkeler tarafından tanınıp tanınmayacağı en çok tartışılan konulardan biri. İsmi saklı tutulan bir ABD’li yetkili, Washington’ın terör örgütü Taliban’ı tanıyıp tanımama kararında etkili olacak öncelikli faktörü açıkladı.
Reuters haber ajansı, ABD’nin Taliban’ı tanımasındaki etkili olacak faktörün Afganistan’da kaçırılan ABD’li Mark Frerichs’i iadesi olduğunu öne sürdü. Afganistan’da inşaat projelerinde çalışan Frerichs, Şubat 2020’de kaçırılmıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı geçtiğimiz sene Frerichs’in akıbeti hakkında bilgi verenlere 5 milyon dolara kadar ödül teklif etmişti.
İsmi açıklanmayan ABD’li yetkili Reuters’a demecinde, Frerichs’in Taliban’ın elinde olduğuna inanıldığını söyleyerek bu konunun, ABD’li müzakereciler tarafından Doha’da Taliban ile yürütülen görüşmeler sırasında defalarca gündeme getirildiğini belirtti.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) ise 9 Ağustos’ta, Afganistan’daki savaşın normal seyirde gitmediğini belirterek, ordu güçlerinin ‘savaşma niyetinde olması’ gerektiğini açıklamıştı.