İnsan hakları raporlarına göre, savaşın başlamasından bu yana Yemen, basın özgürlüğü açısından dünyanın en kötü ülkeleri arasına girdi.
ADEN-Yaklaşık yedi yıldır iç savaşın pençesindeki Yemen’de gazeteciler, çatışan tarafların basına yönelik ihlalleri sebebiyle son derece zor koşullarda mesleklerini sürdürmeye çalışıyor.
İnsan hakları raporlarına göre, savaşın başlamasından bu yana Yemen, basın özgürlüğü açısından dünyanın en kötü ülkeleri arasına girdi. Ülkede 2015’ten beri onlarca gazeteci öldürüldü, yüzlercesi işini kaybetti.
Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün bu sene yayımladığı rapora göre, dünya basın özgürlüğü sıralamasında 180 ülke arasında Yemen 169’uncu sırada yer alıyor.
Paris merkezli örgüt, 19 Ağustos’ta gazeteci Fahd er-Rahbi ile Yunus Abdusselam’ın Husilerce alıkonulduğunu duyurdu. Raporda ayrıca 17 Ağustos’ta hükümet güçlerinin Taiz kentinde gazeteci Nayef el-Wafi ve Taha Salih’in evlerini kuşattığı ifade edildi.
Yemen Gazeteciler Sendikası ise temmuz ayında açıkladığı raporda, yıl başından haziran sonuna kadar gazeteciler, fotoğrafçılar ve medya kuruluşlarına dair 36 ihlal tespit edildiğini duyurdu.
Gazetecilere yönelik gözaltı, takip, taciz, adam kaçırma, medya merkezine ve özel mülklere yönelik saldırılar ve el koyma olayları bu ihlaller arasında sayıldı.
Sendika, Husilerin toplam 20 ihlal ile vakaların yüzde 55’inden, hükümetin 10 ihlalle yüzde 28’inden, Güney Geçiş Konseyi’nin ise 6 ihlal ile toplam vakaların yüzde 17’sinden sorumlu olduğunu aktardı.
ÖNCE HAPİS SONRA SÜRGÜN
Gazeteci Haysem Şihab, Ekim 2020’de Yemen hükümetiyle yapılan esir takası anlaşmasıyla serbest bırakılmadan önce 5 yıl boyunca Husiler tarafından alıkonulmuştu.
Şihab, gazetecilerin maruz kaldığı taciz, hapis ve zorla kaybetmeler sonucunda Yemen’de basın özgürlüğünün tamamen ortadan kalktığını söyledi.
Şihab, “Yıllarca keyfi gözaltı ve Husi hapishanelerinde çektiğim büyük acılardan sonra şimdi de Yemen dışında sürgünde yaşamanın ve yıllarca zorla ayrı kaldıktan sonra eve dönemeyip aileme tekrar kavuşamamanın acısını çekiyorum.” dedi.
Yemenli gazeteci, 4 arkadaşının sadece muhalif görüşleri sebebiyle Husiler tarafından idama mahkum edildiğini ve akıbetlerinin belirsiz olduğunu aktardı.
– “Yemen’de çalışan veya Yemen’den ayrılan tüm gazeteciler ihlallere maruz kaldı”
Yemen’in en kalabalık ili Taiz’de bulunan Gazeteciler Sendikası Hak ve Özgürlükler Komitesi Başkanı Zekeriya el-Kemali, yaptığı açıklamada, ülkesinin geçmişten bu yana basın özgürlüğünde pek iyi bir sicile sahip olmadığını ve bu durumun Husi darbesinin ardından iyice kötüleştiğini söyledi.
Kemali, bu süreçte onlarca gazete ve kurumun kapatıldığını, onlarca gazetecinin yargılandığını, 4’ü idam cezası almış 9 gazetecinin ise hapiste olduğunu aktardı.
Yemen’de gazetecilerin güvenli çalışma ortamından yoksun olduğuna işaret eden Kemali, “Sendika, savaşın başlamasından 2021 ortasına kadar 1400 ihlali belgeledi. Ancak aslında Yemen’de çalışan veya Yemen’den ayrılan tüm gazeteciler ihlallere maruz kaldı. Çatışan tarafların gazetecilere ve medya çalışanlarına karşı sistematik bir psikolojik terörizmi söz konusu.” dedi.
Kemali, Yemenli gazetecilerin 2015’ten bu yana savaş sırasında gördükleri hasarlar nedeniyle kapsamlı bir psikolojik ve fiziksel rehabilitasyona ihtiyacı olduğunu vurguladı.
Uzun süredir siyasi istikrarsızlığın hüküm sürdüğü Yemen’de İran destekli Husiler, Eylül 2014’ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin kontrolünü elinde bulunduruyor.
Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015’ten bu yana Husilere karşı Yemen hükümetine destek veriyor.
AA