Çarşamba günü Van’ın Gürpınar ilçesine bağlı Yurtbaşı Köyü’nde, meralık alanda kurulan mermer ocağının faaliyete geçmesi ve köylüye ilişkin 20’yi aşkın ahırın yıkılması sırasında olaylar çıktı.
Gürpınar Kaymakamlığı ise hazine toprağı üzerine yapılan ahır, müştemilat ve kaçak yapıların yıkılması sırasında kolluk kuvveti ve misyonlu memurlara taşla dirençte bulunulduğunu belirtti.
Kaymakamlıktan yapılan yazılı açıklamada, ”Taşlı hücum yapılması olayına kolluk kuvvetlerimiz silah kullanma yetkisi dâhilinde ikaz maksatlı havaya ateş açmak suretiyle müdahale etmiştir. Yaralı vatandaşımız yoktur. Kolluk işçimiz atılan taşlardan hafif yaralanmıştır” denildi.
Kaymakamlık, gözaltına alınan 4 kişinin sözleri alındıktan sonra hür bırakıldığı duyurdu.
Köylüler şikayetçi
BBC Türkçe‘nin görüştüğü Yurtbaşı köyü sakinlerinden İskan Biter, 70 hanelik köyde yaklaşık 700 kişinin yaşadığını ve mermer ocağının faaliyete geçmesiyle büyük mağduriyetler yaşayacaklarını anlattı.
Mermer ocağının köyün 200 metre ilerisindeki meralık alana kurulduğunu belirten Biter, ahırların yıkılması ile hayvanlarının açıkta kaldığını belirtti:
15 yıl evvel ocak açıldığında, mermer tozundan hem insanların hem hayvanlar hastalandığını söyleyen Biter, üretimin devam etmesi halinde büyük bir mağduriyet yaşayacaklarını söyledi.
İskan Biter, köylünün mermer alanının kapatılmasını istediğini aktardı.
DİMER: Sahayı kiralama sistemiyle devrettik
Olayın basına yansıması üzerinde merkezi Diyarbakır’da olan DİMER isimli şirketin genel müdürü Felat Gökdemir yazılı bir açıklama yaptı ve kelam konusu maden ruhsat alanında şu anda çalışmaları yürüten şirketin DİMER olmadığını belirtti.
DİMER Genel Müdürü Felat Gökdemir, sahanın 2020 yılında öbür bir firmaya kiralama (rödovans) prosedürü ile devredildiğini, şirket olarak alanda rastgele bir faaliyetleri olmadığını vurguladı.
Sahayı hangi firmaya kiraladıklarını açıklamayan Gökdemir, bahsi geçen sahayı, 2003 yılında tescillediklerini kaydetti.
Saha hazine toprağında olduğu ve kadastro tarafından “maden bölgesi” olarak tescillendiğini belirten Gökdemir, o devir bölgedeki çalışmalar sırasında, çalışanlarının de taarruza uğradığını ve şikâyetleri üzerine yürütülen tahkikat sonunda açılan davada akınlara karışan kuşkulu şahısların cezalandırıldığını da ekledi:
”Olayların büyümemesi için şirketimiz toplumsal sorumluluğu yeterince ruhsat alanından çekilmiştir ve o tarihten beri alanda rastgele bir üretim faaliyetinde bulunmamıştır.”
‘Yaşam alanlarına ve ekolojiye sahip çıkma iradesi’
HDP Van Milletvekili Tayyip Temel ise mevzuyu TBMM gündemine taşıdı, İçişleri ile Etraf ve Şehircilik Bakanlıklarının yanıtlamaları talebiyle soru önergeleri verdi.
Mermer ve taş ocaklarında yapılan patlatma, kırma ve eleme, taşıma ve tıraşlama süreçlerinin ekolojiye önemli ziyan verdiğini ve hayat kalitesini düşürdüğü belirten Temel, İkizdere örneğinde olduğu üzere yurttaşların genel manasıyla taş ve mermer ocaklarına karşı çıkmalarının hem kendi hayatlarına hem de ekolojiye sahip çıkma iradesi olarak okunması gerektiğini belirtti.
HDP milletvekili, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na sunduğu soru önergesinde de Yurtbaşı Köyü ömür alanına mermer alanı açılmasına neden müsaade verildiğini sordu ve bakanlıktan Türkiye’de kaç adet mermer ve taş ocağı olduğunu, bunlardan kaçının yerleşim alanlarına kurulduğunun açıklamasını istedi.