Uyluk ve kaval kemiğinin diz eklemini oluşturdukları kısımda görülen berbat huylu bu tümörlerin sıklıkla büyüme periyodunda görüldüğüne dikkat çeken Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı Doç. Dr. Koray Başdelioğlu, bu nedenle ağrıların büyüme ağrıları ile karıştırılabildiği ve bu durumun da teşhis koymada geç kalınmasına sebep olabileceğini söyledi. Başdelioğlu, “Kemiği oluşturan hücrelerde başlayan ve tıp lisanında “osteosarkom” olarak isimlendirilen makus huylu kemik kanserleri çoğunlukla 10-14 yaş ortası ve 65 yaş sonrası görülüyor” açıklamasında bulundu.
Hayli agresif seyirli bir tümör olan osteosarkom için erken teşhis, uygun tedavi ve nizamlı takibin çok kıymetli olduğunu lisana getiren Doç. Dr. Koray Başdelioğlu, “Herhangi bir travma olmadan gelişen, çoklukla tıpkı bölgeyi tutan, istirahat etmekle ya da ilaç içmek ile geçmeyen bu ağrılarda vakit kaybetmeden tabibe başvurmak gerekir” diye konuştu.
AZ FAKAT AGRESİF
Ostesarkomun başka tümörlere nazaran daha ender görüldüğünü hatırlatan Doç. Dr. Başdelioğlu, “Tüm kanserlerin yüzde 0.2 ila yüzde 1’ini, çocukluk çağı kanserlerinin ise yüzde 2.4’ünü oluşturuyor. Görülme sıklığı yılda milyonda 4-6 oranında gerçekleşiyor. Ender görülmesine rağmen ostesarkomun agresif seyirli ve metastaz yapma eğilimleri yüksektir. Öte yandan yüzde 20-25 hastada radyolojik olarak ortaya konulabilen metastaz bulunuyor. En sık akciğerlere (yüzde 80) metastaz yapar. İkinci en sık metastaz yaptığı yer ise öteki kemik bölgeleridir” dedi.
GENETİK YATKINLIK DEĞERLİ
Tanımlanmış genetik faktörlerin, risk faktörleri içinde yer aldığını söyleyen Doç. Dr. Koray Başdelioğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Osteosarkomun oluşumundaki etkenlerinin şimdi net olarak bilinmemekle birlikte belirli başlı birtakım risk faktörlerinin hastalıkla teması olduğu düşünülüyor. Retinablastom ve p53 tümör supresör genlerin osteosarkom oluşumunda tesirli olduğu ortaya kondu. Ayrıyeten Li-Fraumeni, Rothmund Thomson, Bloom ve Werner sendromlarında osteosarkom görülme riski artmaktadır. Ayrıyeten bilhassa sekonder osteosarkomda olmak üzere Page hastalığı, kondrosarkom ve daha evvel uygulanan radyoterapi üzere etkenler de osteosarkom gelişimine sebep olabilmektedir.”
“KEMİK TÜMÖRLERİ FARK EDİLİLEBİLİR BOYUTA GELENE KADAR BELİRTİ VERMEYEBİLİYOR
Genetik faktörlerin dışında cinsiyet, ırk ve etnik yapı farklarının da kıymetli risk faktörleri ortasında bulunduğuna değinen Doç. Dr. Başdelioğlu, osteosarkomun erkeklerde bayanlara kıyasla ortalama 1.5 kat daha fazla görüldüğünü ayrıyeten siyahi/esmer ırklarda beyaz ırka nazaran daha yaygın olduğunu vurguladı.
Kemiklerde görülen tümörler çoğunlukla uygun huylu olduğunu ve belirti vermediklerinden sıklıkla diğer nedenlerle çekilen röntgen, MR yahut tomografi incelemelerinde tesadüfen tespit edilebildiğini tabir eden Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı Doç. Dr. Koray Başdelioğlu, “Osteosarkomun tanısı hastanın klinik hikayesi, fizik muayenesi ve gerekli radyolojik tetkiklerin kıymetlendirilmesi ile konur. Radyolojik tetkik olarak birinci planda röntgenler kıymetlendirilir. Röntgenler teşhis için epeyce faydalıdır. Ayrıyeten tüm kemiği de içine alacak halde kontrastlı MR tetkiki tümörün yayılımı, etraf yumuşak doku, damar ve hudut yapıları ile bağlarının kıymetlendirilmesi ve skip metastazların (aynı kemik içinde farklı bölgeye yayılma) olup olmadığının kıymetlendirilmesi açısından gereklidir. Akciğer yayılımının olup olmadığının ortaya konulması için toraks tomografisi ve tüm beden kemik taraması yapılır” dedi.
TEDAVİDE SON YILLARDA YÜZ GÜLDÜRÜCÜ SONUÇLAR ALINABİLİYOR
Osteosarkom tedavisinde son yıllarda çok büyük gelişmeler kaydedildiğinin altını çizen Doç. Dr. Başdelioğlu, “Gerekli tetkiklerin incelenmesi ve biyopsi ile teşhisin katılaştırılmasından sonra tedavi ortopedik onkoloji, onkoloji, radyoloji, radyasyon onkolojisi ve patoloji kısımlarının multidisipliner çalışmayla bir ortaya geldiği tümör kurullarında değerlendirilir” diye konuştu.
Tedavinin cerrahi öncesi kemoterapi, cerrahi ve cerrahi sonrası kemoterapi olmak üzere üç kademeli bir yolla yapıldığına değinen Doç. Dr. Başdelioğlu, “Yakın geçmişe kadar tek tedavi, cerrahi yolla tümörlü uzvun alınması yani ampütasyondu. Lakin günümüzde cerrahi için mümkün olan her durumda uzuv kollayıcı cerrahi tedavi uygulanıyor. Cerrahi öncesi kemoterapi uygulanması sonrası uzvu müdafaa oranları %90’ların üstündedir. Kanser daha evvel yapılan biyopsi yolu da dâhil olmak üzere, hiç tümör dokusu görülmeden ve tümörün içine girilmeden etrafında aşikâr bir ölçü pak doku olacak formda tek kesim halinde çıkarılır. Oluşan defekt ise tümör lokalizasyonu ve hastanın kıymetlendirilmesi sonucunda biyolojik olan ve biyolojik olmayan formüllerle rekonstrükte edilir. Böylece 5-10 yıllık sağ kalım oranları cerrahi öncesi ve sonrası kombine kemoterapi alan hastalarda geçmişe oranla yüz güldürücü oranlara ulaştı” diyerek kelamlarını noktaladı.