ÇEVKO Vakfı, İktisat Gazetecileri Derneği (EGD) iş birliğinde geçen yıl başlattığı ÇEVKO Vakfı Söyleşileri ile iklim krizi konusunu tüm taraflarıyla masaya yatırmaya devam ediyor. 2022 yılı ÇEVKO Vakfı Söyleşileri’nin üçüncüsü, Türkiye’de Öncü Sanayi Kuruluşlarının İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Çalışmaları başlığıyla gerçekleştirildi. EGD Yüksek İstişare Şurası Lideri Celal Toprak’ın moderatörlüğünde, ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer’in de iştirakiyle gerçekleşen söyleşide; PINAR Su ve İçecek, MEY DIAGEO ve NESTLE WATERS-Erikli’nin uygulamaları aktarıldı.
Özellikle son beş yıldır “iklim krizi ile savaşım” ve “döngüsel iktisada geçiş”e odaklanan ÇEVKO Vakfı, ÇEVKO Vakfı Söyleşileri ile iklim krizi konusunu tüm taraflarıyla ele alıyor.
“ÇEVKO Vakfı Söyleşileri ” bu yıl da tüm süratiyle devam ediyor. İktisat Gazetecileri Derneği Global Isınma Kurultayı Komitesi işbirliğiyle, ÇEVKO Vakfı İklim Değişikliği ve Çalışma Kümesi’nin hazırladığı söyleşilerin üçüncüsü, Türkiye’de Öncü Sanayi Kuruluşlarının İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Çalışmaları başlığıyla gerçekleştirildi. İktisat Gazetecileri Derneği (EGD) Yüksek İstişare Konseyi Lideri Celal Toprak moderatörlüğünde, ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer’in de iştirakiyle gerçekleşen online söyleşide; PINAR Su ve İçecek, MEY DIAGEO ve NESTLE WATERS-Erikli’nin uygulamaları aktarıldı. Söyleşinin bu ayki konukları ise PINAR Su ve İçecek Ar-Ge Müdürü Burcu Günal Buyruk, MEY DIAGEO Sıhhat Emniyet Etraf Müdürü Çinel İşlek Güncü ve NESTLE WATERS-Erikli Pazarlama Yöneticisi Can Emci oldu.
Online toplantının açılışında EGD Yüksek İstişare Şurası Lideri Celal Toprak, etraf şuuru yüksek sanayi kuruluşlarının iklim krizi ile çabada üstlendikleri öncülüğün değerini vurgulayarak birinci kelamı ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer’e verdi.
ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, ÇEVKO Vakfı Söyleşileri’nde, farklı kesimlerden sorumlu sanayi kuruluşlarının sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği alanındaki çalışmalarının aktarıldığını söz ederken farkındalık oluşturan bu söyleşilerin ehemmiyetini vurgulayarak bir an evvel aksiyona geçilmesi gerektiğinin de altını çizdi:
“EGD ile birlikte iki yılı aşkın bir müddettir bu konferansları düzenliyoruz. Geçen ay da İzmir’de, tekrar EGD’nin organize ettiği iklimle ilgili bir konferans vardı ki tüm bu söyleşiler, konferanslar, farkındalık yaratmak açısından büyük ehemmiyet taşıyor. Aksiyona geçmek de farkındalık yaratmak kadar kıymetli. Çok az vakit kaldı. İklim değişikliği kriz haline geldi. Sanayi kuruluşları da boş durmuyor, bu hususta çok başarılı projelere imza atıyor. Hem öbür paydaşları motive etmek hem de endüstrinin bu hususta yaptıkları çalışmaları ortaya koymak açısından bu yılki toplantılarımızı hayata geçiriyoruz. Bugün burada su ve içecek dallarından, endüstrinin öncü kuruluşları ile bir ortadayız. Olağan döngüsel iktisada geçişten de kelam ediyoruz, atık olmadan üretimin kıymetinden kelam ediyoruz. Ekotasarım çok gündemde. Bütün ambalajların geri dönüştürülebilir olması, geri dönüştürülebilir gereç olarak tekrar sürece dahil edilmesi, bütün çalışmaların başında geliyor. Atıkların toplanıp geri dönüşüme kazandırılması sürecinde endüstriciler faal rol oynuyor. Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu, aslında bize yabancı bir kavram değil. Ülkemizde 15 yıldır (2005-2020) etkin olarak da yerine getirdik, bu çalışmaları yürüttük. Artık daha çok değer kazandı, AB döngüsel iktisada geçti. Yeşil Mutabakat ile birlikte hem İklim Krizi hem Döngüsel İktisadın bir ortada düşünülmesi ve bunu, bizim ülkemizde de Avrupa’ya ihracat yapan şirketlerin kavraması, ahenk sağlaması çok değerli. Bu bakımdan toplantımıza katılan sanayi kuruluşlarımıza, iştirakçilere teşekkür ediyorum.”
PINAR Su ve İçecek’ten “Çevreye Düzgün Bak” Misyonu
PINAR Su ve İçecek Ar-Ge Müdürü Burcu Günal Buyruk, Yaşar Holding kuruluşlarından Pınar Su ve İçecek’in sürdürülebilirlik çalışmaları hakkında bilgi verdi:
“Yaşar Holding olarak, 60’lardan bugüne bir misyonumuz ve vizyonumuz var. Pınar Su ve İçecek olarak da bu misyonu ve vizyonu çok önemsiyoruz. Evvel tüketicilerimiz ve müşterilerimiz, daha sonra operasyonel mükemmeliyetçiliğimiz, insan kaynağımız, etik duruşumuz, çevresel ve toplumsal sorumluluğumuz olarak kategorize etmek mümkün. Sürdürülebilirliğin 17 temel unsuru kapsamında tüketicimize, etrafımıza, üreticimize, çalışanlarımıza ‘İyi Bakmak’a çalışıyoruz. “Çevreye Düzgün Bakmak” ne manaya geliyor? Çevresel etkiyi ölçmeye, güzelleştirmeye, doğal kaynaklarımızın korunmasına katkıda bulunmaya çalışıyoruz. Memleketler arası gelişmeleri takip etmek, topluluğun iş alanlarıyla sürdürülebilir kalkınma hedeflerine hizmet etmek de en büyük vazifelerimiz ortasında. Topluluğumuz “Çevreye Güzel Bakmak” derken su idaresini, güç ve iklim değişikliğini ve atık idaresini en önemli üç temel prensip olarak ele alıyor. Her bir şirketimizde, tesisimizde İSO 14001 Etraf İdare Sistemi’ni uyguluyoruz. Güç tüketimi ve İklim Değişikliği ile çabada İSO 50001 Güç Sistemi uygulanmakta. Bir firmamızda da çalışmalar devam ediyor. Yaşar Topluluğu, Türkiye’nin 2053 Karbon Nötr olma maksadına hizmet etmek doğrultusunda tüm sürdürülebilirlik çalışmalarını yürütüyor. Topluluk bünyesinde halka açık şirketlerimizde tıpkı vakitte Karbon Saydamlık projesini yeterli uygulama, ölçme ve kıymetlendirme tekniklerini benimseyerek her yıl paydaşlarımız için İklim Değişikliği ve Su Raporları hazırlanmakta. BM Global Prensipler Mukavelesi imzacısıyız. TÜSİAD, SKD ve Küresel Compact Türkiye öncülüğünde oluşturulan İş Dünyası Plastik Girişimi’nin birinci imzacılarından da biriyiz.
PINAR Su ve İçecek Ar-Ge Müdürü Burcu Günal Buyruk, su idaresi ve yenilenebilir güç kaynaklarının kullanımı konusunda yaptıkları çalışmaları da anlattı:
“Pınar Su ve İçecek olarak tatlı suyun yüzde 1’inden az kısmını paketliyoruz zira besin güvenliğini önemsiyoruz, tüketicilerin sağlıklı suya erişebilmesi için çalışıyoruz. Tüm süreçte su ayak izimizi de azaltıyoruz. 2018’de yaklaşık 58 milyon litre atık su çıkarken bugün bu oran (2021), 19 milyon. Üç tesisimizde su verimliliği yüzde 95’ken (2020), şu anda yüzde 96. Ünite üretim başına atık su ölçüsü bir evvelki yıla nazaran yüzde 25 oranında azaldı. Tüm tesislerimizde atık su ölçüsünü azaltmak için çalışıyoruz. Topluluk olarak 2050 yılında karbon nötr’e yanlışsız giderken güç tasarrufu ve iklim değişikliğine yönelik çalışmalar da yapıyoruz. Enerjiyi en verimli formda nasıl kullanabiliriz’i sorguluyoruz. Şanslıyız zira DESA Güç üzere bir güç üreticimiz var. Yenilenebilir güç kaynaklarının kurulması, bu kaynaklardan yararlanılması konusunda takviye alıyoruz. Sera Gazı emisyon kıymetlerimiz ise 2019’dan bu yana stabil… Karbon Nötr sertifikasına da sahibiz. Atık İdaresini bilhassa ‘pet’te çok önemsiyoruz. 2021 yılında da devam eden ambalaj optimizasyon ve yalınlaştırma projeleri ile birlikte belli eser kümelerinde Polietilen Tereftalat kullanımı, yüzde 15.9 oranında azaltıldı. Bütün eser kümelerinin toplamında kullanılan Polietilen Tereftalat ise 2021 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 8.47 oranında azaldı. Polietilen kullanımında ise bir evvelki yıla nazaran yüzde 11.8 azaltım sağlandığını da eklemeliyim. Pınar Su ve İçecek, tüm üretim tesislerinde atık idaresi faaliyetlerini Sıfır Atık Dokümanı ile sertifikalandırmakta. Önemli çalışmalar yapıyoruz, tehlikeli atıklar konusunda da. Toplam tehlikesiz atık oranı 2019’da 525.90 tonken, 2021 yılında bu oran, 646.18 ton oldu. Genel toplam ise 2019’da 945.75 tondu, 2021’de 1.162.64 ton olarak kayda geçti.”
MEY DIAGEO’nun Misyonu “Tohumdan Kadehe Sürdürülebilirliğe Öncülük Etmek”
MEY DIAGEO Sıhhat Emniyet Etraf Müdürü Çinel İşlek Güncü, Mey Diageo’nun sürdürülebilirlik yaklaşımı hakkında kıymetli bilgiler verdi:
“Mey Diageo, çiftçi bir şirket. Tarıma dayalıyız, hem de sanayiciyiz. Misyonumuz, geçmişin mirasını bir sonraki nesillere aktarmak. Hasebiyle her alanda sürdürülebilirlik, bizim için vazgeçilmez. O yüzden ‘Tohumdan Kadehe Sürdürebilirlik’ diyoruz. Türkiye’nin birçok yerinde bağlarımız ve üretimiz tesislerimiz, satış ofislerimiz mevcut. Sürdürülebilirlik seyahatimiz ise 2007 yılında başladı. Karbon ayak izini azaltmak için birinci çalışmalara, 2007’de başladık. 2011 yılında, eser karbon ayak izi hesaplanmasına başlandı. 2019’da Küresel Compact imzacısı olduk. 2021’de birinci sürdürebilirlik ilerleme raporumuzu yayınladık. 2022’de de bir ay evvel yayınladık. 2017-2020 yılları ortasında 320 projeye, 2021 yılında 67 projeye imza attık. Katkıda bulunduğumuz birinci beş SKA (Küresel Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları) ise sırasıyla şöyle sıralanabilir: Sorumlu Üretim ve Tüketim, Beşere Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme, İklim hareketi, Karasal Hayat, Sürdürülebilir Kentler ve Topluluklar. ‘Ekosistem 2030: İlerlemenin Ruhu’ anlayışımızda da birçok başlık var. Sorumlu Tüketim, Kapsayıcılık, Biyoçeşitlilik, Sera Gazı Emisyonları gibi… 2030 yılına kadar karbon nötr çalışmaları ile tüm operasyonlarımızda net sıfır karbona ulaşmak, tedarikçilerimizle işbirliği yaparak onların karbon oranlarındaki hissemizi yüzde 50 azaltmak, üretim sırasında tüm elektrik ihtiyacı yüzde 100 yenilenebilir kaynaklardan sağlamak ve net sıfır karbon gayelerimizden. 2007’den bu yana sera gazı emisyonlarımızı azalttık. Yenilenebilir güçten üretilmiş elektrik kullanıyoruz. Alaşehir, Nevşehir ve Tarsus’ta, muhtaçlık duyduğumuz gücün bir kısmını üretilmiş biyogazdan ve biyokütleden elde ediyoruz. Yürüttüğümüz çalışmalar ile daha az fosil yakıt kullanıyoruz.”
MEY DIAGEO Sıhhat Emniyet Etraf Müdürü Çinel İşlek Güncü, su kullanımı konusundaki Türkiye geneline yayılan projeleri nasıl hayata geçirdiklerini de şöyle anlattı:
“2016 yılına kadar su badiresi çeken tüm bölgelerimizde yaptığımız her içecekte kullandığımızdan daha fazla suyu yerine geri koymak; 2030 yılına kadar yaptığımız her içecek için bugünden yüzde 40 daha az su kullanmak; su kalitesinin artırılmasından sanitasyon ve hijyene erişimin güzelleştirilmesine kadar tüm ülkede toplumsal sorumluluk projeleri yapmak da başka hedeflerimiz… Şimdiye kadar da üretimdeki suların yine kullanımını sağladık, pak su arıtma ünitesi geri yıkama sularının yine kullanımı ve atık su arıtma tesisi çıkış suyunun arıtma tesisi polimer ünitesinde tekrar kullanımı üzere değerli projelere imza attık. 2021 yılında su gerilimi olan bölgeler belirlendi ve bu bölgelerde tabiattan alınan suyun tamamının yerine konması projeleri sürat kazandı. Gaye, kaynak verimliliği dedik ve suyu yerine koyma olarak isimlendirdik. Belediyeler, kamu kurumları, üniversitelerle çalışmalar yaptık. Yakın devir su kazanım projelerimiz ise Manisa’da, Şahyar damla sulama projesi; Nevşehir’de, üniversite yeşil alan sulama projesi; Tarsus, Alaşehir ve Acıpayam’da, perlatör yatırımı. Ayrıyeten direkt operasyon olan yerlerde sıfır atığa ulaşmak, tüm ambalajlarımızı yüzde 100 geri dönüştürülebilir yapmak, ambalajlarımızdaki geri dönüştürülebilir materyal içeriğini yüzde 60’a kadar çıkarmak, toplam ambalaj yükümüzde yüzde 10 azalma sağlamak ve rejeneratif tarım eğitimi alan çiftçileri desteklemek de amaçlarımız ortasında. Tüm tesislerde sıfır atığız. Anason posalarından buhar elde ediyoruz. Üzüm cibreleri hayvan yemi olarak kullanılırken üzüm sapları, komposttan gübre üretimi yahut biyometanizasyon/ yakıt olarak güce dönüştürülüyor. Türkiye’de birinci defa arıtma çamurundan tuğla üretimi hammaddesi (Alaşehir fabrikamızda, üniversite ile birlikte yaptığımız bir proje) gerçekleştirdik ve ödül aldık. Arıtma çamuru, evsel atıklar biyometanizasyon ünitelerinde elektrik gücü elde etmek için kullanılıyor. Dizaynda da sürdürülebilirlik bizim için çok kıymetli. Etrafa dost tasarımı savunuyoruz. Yüzde 99.9 geri dönüştürülebilir ambalaj kullanıyoruz. Kaynak kullanımımız, yüzde 20-30 geri dönüştürülmüş içerikten (malzeme içeriği). Dizaynda da toplam yük oranı amacımız, yüzde 10… Sürdürülebilir tarım kapsamında rejeneratif eğitimi alan çiftçi sayısını 2 katına çıkarmak, araziyi yenilemek ve biyoçeşitlilik oluşturmak için 150 bin küçük toprak sahibi çiftçiyi, yenilikçi teknikler ile desteklemek, döngüsel iktisada katkıda bulunmak istiyoruz. Sürdürülebilir Tarım projelerimiz ortasında da Kayra Oldvine Semillon Projesi, Anason Çiftçi Evrakı, Anason Islahı Projesi, Yeni Kuşak Çiftçilik Projesini sayabiliriz. Bağlarda da sürdürülebilirlik çalışmalarımız devam ediyor.”
NESTLE WATERS Pazarlama Yöneticisi Can Emci: Kurumsal Bir Vatandaş Olarak Sürdürülebilirliği İşimizin Merkezinde Tutuyoruz!
NESTLE WATERS-Erikli Pazarlama Yöneticisi Can Emci, Nestle Waters olarak dünyanın en büyük ambalajlı su şişeleyicisi olduklarını söylerken sürdürülebilirliği merkeze aldıklarını örneklerle anlattı:
“80 ülkenin üzerinde operasyonumuz, Türkiye’de de gurur duyduğumuz iki fabrikamız var. Sağlıklı bir hayat için Nestle olarak hidrasyonu teşvik ediyoruz… Su bizi dönüştürdü, sıhhatimiz için de büyük ehemmiyet taşıyor. Toplumlarımız ve dünyamız için de. Hepimiz biliyoruz ki sağlıklı bir hidrasyon için kâfi su alımı çok kıymetli. Ancak bugün su kaynakları konusundaki kaygılar ve plastiğin tesiri, ambalajlı suyu tercih eden insanların çelişki duyabilecekleri bir husus durumuna geliyor. Sürdürülebilir bir halde tedarik edildiğini ve paketlendiğini bilmek, herkesin hakkı. Nestle Waters olarak suyu daha sürdürülebilir yollarla sunmak için uğraşıyoruz. Türkiye’de iki büyük tesisimiz var ki Uludağ Kestel Dolum Tesisi, 19 futbol alanı büyüklüğünde. Nestle’nin dünyadaki en büyük dolum tesisi. Türkiye, Nestle Waters dünyasının birinci beş büyük ülkesi içinde. 11 milyon haneye direkt ulaşan bir dağıtım ağımız var (Home and Office Delivery). Dünyadaki pek çok ülkeden farkımız, damacana işimiz. Türkiye’de önderiz diyebilirim. Haneye ulaşan direkt dağıtım ve perakendede, süratli tüketim dalında hizmet veriyoruz. Uludağ’ın eşsiz suyunu, 60 yılı aşkın müddettir, lezzetli ve inançlı bir halde Türkiye’nin dört bir yanındaki tüketicilerimize sunuyoruz. Başta çocuklar olmak üzere toplumun her bölümüne sağlıklı su içme alışkanlığı kazandırmayı hedefliyoruz. Bu topraklara yatırımımızı sürdürüyoruz. Uludağ Kestel Dolum Tesisi ve Uludağ İnegöl Tesisimiz ile bölgedeki üretimi ve istihdamı daima artırıyoruz. Sürdürülebilirlik işimizin odağında. Şişe başı elektrik tüketimi yüzde 38 azaltıldı. Su tüketimi yüzde 30, plastik ambalaj kullanımı yüzde 24, karbon ayak izi ise yüzde 54 oranında azaltıldı. 2025 itibariyle kullandığımız suyun tamamını su havzamıza tekrar geri kazandıracağız. Karbon nötr olacağız. Tüm ambalajlarımız tekrar kullanılabilir yahut geri dönüştürülebilir olacak. 1 litrelik sularımız, yüzde 50’si geri dönüştürülmüş materyalden üretilen şişelerle satışta. Uludağ’ın biyoçeşitlliiğini korumak ve gelecek nesillere emanet etmek için çalışıyoruz.”
Nestle Waters Pazarlama Yöneticisi Can Emci, markalarından “Erikli”ye de farklı parantez açtı:
“Tek kaynaktan çıkıyor, kaynağımız Uludağımız… Müdafaaya, kollamaya itina gösteriyoruz; gelecek kuşaklara aktarmak için efor gösteriyoruz. Türkiye’nin en bilinen markası, Erikli. Pazar hissesi ve satış hacmi olarak başkan. Yıllardır bu liderliğini sürdürüyor. Çeşitli paket kategorilerinde var: Pet, premium pet, cam ve geri dönüşümlü pet gereçlerden ürettiğimiz recycle pet. Erikli olarak dünyanın en büyük su markalarından biriyiz. 6. Defa üst üste Türkiye’nin en sevilen suyu seçildi (Lovemark araştırmalarında). Bu yıl da 7. defa almak istiyoruz. Sürdürülebilirlik yaklaşımımızdan kelam etmek istiyorum ki bu işin sürdürülebilir olması, çok kıymetli. Nestle ve Nestle Waters olarak her vakit merkezimizde. Bütün ticari, pazarlama planlarımızda sürdürülebilirlik, merkezimizde konumlanıyor. Tüm bireyler için sağlıklı hidrasyonun sağlanması, hayat kalitesini artırmak ve sağlıklı bir gelecek için toplumların desteklenmesi, sıfır çevresel tesir için efor göstermek (dünyamız için), üç değerli önceliğimiz… Ne yaptık? 2009-2020 yılları ortasında, şişe başı elektrik tüketimi yüzde 38 azaltıldı. Şişe başı su tüketiminde yüzde 30 tasarruf sağlandı. Şişe başı karbon ayak izi yüzde 54 oranında azaltıldı. Şişe başı plastik ambalaj kullanımı, yüzde 24 azaltıldı. Toplam üretim hacmimizin en az yüzde 30’unu oluşturan damacanaların tamamı, geri dönüştürülebilir hale getirildi. Yaklaşık 10 bin çocuğa su tasarrufu eğitimi verdik. 2020 yılında Sıfır Atık sertifikamızı aldık (Uludağ Kestel Fabrikası). İki yenilikçi ambalajımız da var, yüzde 50’si geri dönüştürülebilir malzemeden… 2025-2050 yılları ortası taahhütlerimiz de sıralayalım: 2025 yılı itibariyle ambalajlarımızın tamamının tekrar kullanılabilir yahut geri dönüştürülebilir olmasını hedefliyoruz. Türkiye’de, su kategorisinde oran olarak yüzde 99.9’dayız. Yenilenebilir güç kullanmayı hedefliyoruz. Şişelerimizin tamamını geri dönüştürülebilir pet materyalden üretmek, kullandığımız suyun tamamını su havzamıza tekrar geri kazandırmak, piyasaya sunduğumuz pet şişe ölçüsü kadar piyasadan pet şişe toplamak öteki gayelerimiz ortasında. 2025’te karbon nötr (su kategorisinde), 2050’deki amacımız ise net zero emisyonu (karbon salımı kapsamında).”
ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, konuşmacılara teşekkür etti ve bu söyleşide olduğu üzere şirketlerin yaptıkları çalışmaları paylaşmalarının bir defa daha ehemmiyetine değindi:
“Tüm şirketler belirli amaçlara yanlışsız süratle koşuyor ve bugün burada yaptıkları çalışmaları paylaşmaları, büyük kıymet taşıyor. Aşikâr meseleler olağan ki var. Plastikle ilgili… Öncelikle depozito sistemine ahenk sağlamalıyız. Atıklarımızı kaynakta başka toplamalıyız, geçmişten daha uygun olmalıyız. Yapacak çok işimiz var lakin öncü sanayi kuruluşları, misyonlarını layıkıyla yerine getiriyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı