Pandemi nedeniyle işten çıkarmanın ‘yasak’ olduğu 2020’de 176 bin 662 emekçi “Kod-29” unsuru kullanılarak işten atıldı. Kod-29 unsuru ile işten çıkarılan işçiler ne tazminat alabildi ne de İşsizlik Fonu ödemelerinden yararlanabildi. SGK’dan yapılan açıklamada “Ahlak ve âlâ niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için başka başka kodlar belirlenmiştir” denildi.
SGK’dan yapılan açıklamada, koronavirüs salgınının istihdam üzerindeki olumsuz tesirlerinden çalışanları korumak maksadıyla Nisan 2020’de fesih kısıtı uygulamasına geçildiği belirtildi.
Açıklamada, “İş Kanunu’nunda yer alan ahlak ve âlâ niyet kurallarına uymayan haller fesih kısıtı uygulamasının istisnaları ortasında sayılmıştır. Ahlak ve düzgün niyet kurallarına uymayan haller; vazifenin taammüden ve daima ihmali, mazeretsiz işe gelmemek üzere hususların yanı sıra cinsel taciz, küfür, hırsızlık, uyuşturucu husus kullanmak üzere halleri de içermektedir. Bu hallerin tamamında işten ayrılış süreçlerinin SGK’ya bildirimleri 29 no’lu kod üzerinden yapılmaktadır” denildi.
“AYRI FARKLI KODLAR BELİRLENDİ”
Açıklamada, fesih nedenlerinin tamamının Kod-29 yapılmasının belirsizliklere yol açtığı belirtilerek “Birbirinden farklı fesih nedenlerinin tamamının tıpkı kod (Kod-29) ile bildiriminin çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığının görülmesi üzerine SGK genelgesinde yapılan değişiklik ile ahlak ve güzel niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için başka ayrı kodlar belirlenmiştir. Böylece mazeretsiz devamsızlık hali ile hırsızlık üzere birbirinden farklı fesih sebeplerinin farklı bildirim kodları ile yapılması sağlanarak, mümkün problemlerin önüne geçilecektir” tabirlerine yer verildi.
AYDA 15 BİN KİŞİ KOD-29 MAĞDURU
Patronların fesih kısıtını delmek gayesiyle, birçok emekçinin Kod-29 ile işten çıkardığı tarafında argümanların olduğu belirtilen açıklamada, şöyle denildi:
– Fesih kısıtını delmek gayesiyle, personelin ahlak ve âlâ niyet kurallarına uymayan davranışı olmaksızın Kod- 29 kullanılarak çok sayıda çalışanın işten çıkarıldığı istikametinde tezler bulunmaktadır. Geçmiş periyot SGK bilgilerine nazaran işten ayrılış nedeni Kod- 29 olarak belirtilen çalışan sayısı yıllara nazaran; 2018’de 233 bin 430, 2019’da 194 bin 524, 2020’de 176 bin 662’dir. Fesih kısıtından evvelki periyotta aylık ortalama 17 bin çalışanın işten ayrılış nedeni Kod- 29 olarak bildirilmiş iken fesih kısıtından sonraki devirde bu sayı daha düşük olup aylık ortalama 15 bin kişidir.