18 Mart 1995’te kaybettiğimiz Yeşilçam’ın usta oyuncusu, direktör, şair ve ressam Sadri Alışık, 96. yaş günü ile Google’da Doodle oldu.
Yeşilçam’da canlandırdığı karakterle unutulmaz olan Sadri Alışık 1944 yılında Günahsızlar isimli sinemayla birinci defa kamera karşısına geçmişti.
SADRİ ALIŞIK KİMDİR?
Sadri Alışık 5 Mart 1925 yılında İstanbul’da doğdu. 18 Mart 1995’te İstanbul’da hayatını kaybetti. Asıl ismi Sadrettin olmasına karşın, annesi Saffet hanım ve babası Rafet Kaptan onu daima Sadri diye çağırırlardı. Babası Kaptan olduğundan haftada biriki kere meskene gelebiliyordu. Bu yüzden ailenin sorumluluğu ve yönetimi anne Saffet Hanım’da idi. Sadri Alışık sekiz yaşındayken kız kardeşi Nevin dünyaya geldi.
Sadri Alışık’ın içindeki oyunculuk aşkı küçük yaşlarda kendini göstermeye başlamıştı… Arkadaşları bilye oynayıp, uçurtma uçururken, O piyesler hazırlayıp mahalle arkadaşlarına oyunlarını sunardı.. Altı-yedi yaşlarındayken bir sünnet gecesinde Naşid Özcan Tiyatrosu’nu izledi. O günden sonra tiyatroya olan tutkusu başladı. Paşabahçe 39. İlkokulunda üçüncü sınıftayken ”İSTİKAL PİYESİ” isimli oyunda “Adalı Halil” rolünü aldı ki bu başroldü.
İlkokulu bittikten sonra ailenin isteği ile Cağaloğlu’na taşındılar. Orta okul ikinci sınıfta tiyatro aşkı tekrar başladı. Lakin okulda tiyatro yoktu.
Liseye İstanbul Erkek Lisesin’de başladı. Lisenin yanısıra Cağaloğlu Halk Konutu’nda tiyatroya gidiyordu. Liseyi bırakıp devam mecburiyeti olmadığından Hoş Sanatlar Akademisi Fotoğraf Kısmı’na kayıt oldu.
Bir mühlet Hoş Sanatlar Akademisi Fotoğraf Kısmı’na devam etti. Sahneye 1939’da Eminönü Halkevi’nde amatör olarak çıkan Alışık, 1943’te Raşit İstek Tiyatrosu’nda profesyonel oldu. Küçük Sahne, Oda Tiyatrosu, Kent Oyuncuları, Oraloğlu, vb. topluluklarda pek çok oyunda yer aldı.
1944 yılında Faruk Kenç’in yönettiği Günahsızlar isimli sinema ile sinemaya adım attı. Sinemada, 1961-62’deki, Nejat Saydam’in yönettiği başrollerinde Ayhan Işık ve Belgin Doruk ile birlikte yer aldığı Küçük Hanımefendi serisi, 1964’ten başlayarak canlandırdığı Turist Ömer ve Ofsayt Osman tipleriyle ile dikkat çekti ve seyircinin beğenisini topladı. Ömrü boyunca 200’ü aşkın sinemada rol aldı.
Afacan Küçük Serseri’deki rolüyle 1971 Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde En Düzgün Yardımcı Erkek Oyuncu, Yengeç Sepeti sinemasındaki rolüyle de Mehmet Aslantuğ’yla birlikte 1994 Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde En Güzel Erkek Oyuncu Ödülü’nü kazandı.
Sadri Alışık, sinema mesleğinin yanında; bir periyot 45’lik plaklar doldurmuş ve gazinolarda çalışmış, yüklü olarak İstanbul için yazdığı şiirlerinin toplandığı bir şiir kitabı yayımlamış ve yağlı boya ve kara kalem tablolara da imza atmıştır.
Karaciğer, böbrek ve teneffüs yetmezliği ile kemik iliği hastalığı nedeniyle tedavi görmekte olan Alışık, 18 Mart 1995 tarihinde İstanbul’da hayatını yitirdi. Zincirlikuyu Mezarlığında Toprağa Verildi Sanatkarın anısına, eşi Çolpan İlhan tarafından kurulan Sadri Alışık Kültür Merkezi’nce her yıl Sadri Alışık Sinema ve Tiyatro Mükafatları verilmektedir.
Yavaş yavaş, sahne, fotoğraf, tiyatro derken sinemaya adım attı ve birinci sineması Günahsızlar’ı 1945 yılında çevirdi. Şöhret basamaklarını süratle ilerleyen Sadri Alışık 1959 yılında çevirdiği Yalnızlar Rıhtımı isimli sinemada otuz sekiz yıllık hayat arkadaşı Çolpan İlhan ile tanıştı. Evlendikten bir kaç sene sonra oğlu Kerem dünyaya geldi. Sinema yaşantısının yanı sıra, sahne showlarında da çok başarılı oldu. İçkiyi çok seven Sadri Alışık, en güzel dostu Ayhan Işık’ın vefatından sonra kendini yeterlice içkiye verdi. Karaciğer yetmezliğinden Amerika’ya giden Sadri Alışık Amerika’da yaşayan Türk tabibi Münci Kalayoğlu tarafından ameliyat edildi ve sıhhatine kavuştu. Sanat ömrünü televizyonda devam ettirdi.
Sinemanın yanısıra şiir ve fotoğrafla de uğraşan Alışık, beş yüzün üzerinde sinemada rol aldı. En son rolü ise Yengeç Sepeti isimli dizide baba rolüydü.
ÖZEL HAYATI
Bir müddet sinema oyuncusu Neriman Esen’le evli kalan Alışık, akabinde Çolpan İlhan’la evlendi. Bu evlilikten tek çocuğu Kerem Alışık dünyaya geldi.
PLAKLARI
Yeşilçam’ın en üretken olduğu devirler olan 1960’lı ve 1970’li yıllarda Fikret Hakan’dan Fatma Girik’e , Yılmaz Köksal’dan Hülya Koçyiğit’e kadar onlarca sinema oyuncusu müzik plakları doldurmuşlardı. Bu plak yapma furyasına Sadri Alışık da katıldı ve birkaç 45’lik plak da o doldurdu;
1964 – Avare / Dalgamıza Bakalım – Serengil Plak 10003
1964 – Tophane Rıhtımında / Turist Ömer – Melodi Plak 2161
1970 – Turist Ömer Arabistan’da / Turist Ömer – Saner Plak 1003
ALDIĞI MÜKAFATLAR
1971 Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği, En Uygun Yardımcı Erkek Oyuncu Mükafatı – Afacan
1966 yılında, Atıf Yılmaz’ın yönettiği Ah Hoş İstanbul sineması ile Sanremo Bodrig Hera Güldürü Sinemaları Şenliği – Gümüş Agaç Plakası Özel Mükafatı.
1994 tarihli, Yavuz Özkan’ın yönettiği Yengeç Sepeti isimli son sineması ile 1994 Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde En Yeterli Erkek Oyuncu mükafatı.
FİLMOGRAFİSİ
Günahsızlar (1944)
Fato / Ya İstiklal Ya Mevt (1949)
İstanbul Geceleri (1950) – Kemal
Çakırcalı Mehmet Efe (1950)
İstanbul Çiçekleri (1951)
Hürriyet Müziği (1951)
Allaha Ismarladık (1951)
Kendini Kurtaran Kent / Ulu Maraş (1951)
İlah Şahidimdir (1951)
Vatan ve Namık Kemal (1951)
Yavuz Sultan Selim Ağlıyor (1952)
İki Süngü Ortasında (1952)
Hatalı Benim (1953)
Soygun (1953)
Halıcı Kız (1953)
Beyaz Kent (1955)
Battal Gazi Geliyor (1955) – Eflahun
Sevdiğim Sendin (1955)
Izdırap Müziği (1955)
Beş Hasta Var (1956) – Nusret
Kahpenin Aşkı (1957)
İftira (1958)
İstanbul Macerası (1958)
Duvaklı Göl (1958)
Altın Kafes (1958) – Eroinman Recep
Ben Kahbe Değilim (1959) – Ahmet
Yalnızlar Rıhtımı (1959) – Rıdvan Kaptan
Şeytan Mayası (1959)
Zümrüt (1959) – Fuat
Kalpaklılar (1959)
Hicran Yarası (1959)
Vatan Uğruna / Kıbrıs’ın Belası Kızıl Eoka (1959)
Düşman Yolları Kesti (1959) – İdris Beyefendi
Utanmaz Adam (1961) – Cengiz Han
Küçük Hanımefendi (1961) – Bülent
Aşkın Saati Gelince (1961) – Nuri
Külkedisi (1961)
Silahlar Konuşuyor (1961)
Seni Benden Alamazlar (1961)
Şahane Bayan (1961)
Seviştiğimiz Günler (1961) – Bülent
Sürekli Kalbimdesin (1962) – Tarık
Küçük Hanımın Sürücüsü (1962) – Bülent
Ayşecik Yavru Melek (1962) – Kenan
Küçük Hanım Avrupa’da (1962) – Bülent Soysal
Hayat Bazen Tatlıdır (1962) – Semih
Fatoş’un Bebekleri (1962) – Suat
Küçük Hanımın Kısmeti (1962)
Acı Aşk (1963)
Maceralar Hükümdarı (1963) – İsmet
Çalınan Aşk (1963) – Necmi
Korkusuz Kabadayı (1963)
Birinci Göz Ağrısı (1963) – Adem
Art Sokaklar (1963) – Nejat Beyefendi
Dişi Kurt (1963) – Kudret Reis
Geçim Dünyası (1963)
Bize de mi Numara (1963)
Üç Öfkeli Genç (1963)
Helal Olsun Ali Abi (1963) – Turist Ömer
Aman Kimse Duymasın (1963)
Kendini Arayan Adam (1963) – Necdet
Ayşecik Çıtı Pıtı Kız (1964)
Hızır Dede (1964) – Samim
Anadolu Çocuğu (1964) – Kasımpaşalı Kara Ali
Ayşecik Cimcime Hanım (1964) – Turist Ömer
Afilli Delikanlılar (1964) – Salih
Taşralı Kız (1964) – Sami
Avare (1964) – Sedat
Sıkı Dur Geliyorum (1964)
Turist Ömer (1964) – Turist Ömer
Uçurumdaki Bayan (1964)
Erkek Kelamı (1964)
Sokakların Kanunu (1964) – Güzel, Ertuğrul
Beş Şeker Kız (1964)
Köye Giden Gelin (1964)
Ahtapotun Kolları (1964)
Bomba Üzere Kız (1964) – Kenan
Fıstık Üzere Maşallah (1964) – Fikri/Fikriye
Kelebekler Çift Uçar (1964)
Hırsız (1965) – Osman
Soytarı (1965) – Ethem
Sana Lâyık Değilim (1965) – Osman
Pantolon Bankası (1965)
Yankesicinin Aşkı (1965) – Osman
Turist Ömer Dümenciler Hükümdarı (1965) – Turist Ömer
Latife ile Karışık (1965) – Ofsayt Osman
Kocamın Nişanlısı (1965)
Adım Çıkmış Sarhoşa (1965)
Komşunun Tavuğu (1965) – Şadi Soyubüyük
Seveceksen Yiğit Sev (1965)
Üç Kardeşe Bir Gelin (1965) – Sabri
Serseri Aşık (1965) – Hekim
Berduş Milyoner (1965)
Nazar Değmez İnşallah (1965)
Ava Giden Avlanır (1965)
Boyacı (1966) – Dalgacı Mahmut
Karakolda Ayna Var (1966) – Taş Kasaplı Necati
Sokak Kızı (film, 1966) (1966) – Murat Giray
Efkârlıyım Ağabeyler (1966) – Gönlübol Arif
Yazgının Cilvesi (1966) – Ahmet
Ah Hoş İstanbul (1966) – Haşmet İbriktaroğlu
Milyonerin Kızı / İntikam Hırsı (1966)
Seni Bekleyeceğim (1966)
Turist Ömer Almanya’da (1966) – Turist Ömer
Sürücü Deyip Geçmeyin (1966)
Sevgilim Bir Artistti (1966)
Gariban (1966) – Gariban Ali
Günahkar Bayan (1966) – Osman
Akşamcı (1967) – Osman
Bitirimsin Abi (1967) – Kazım
Hindistan Cevizi (1967) – Osman
Serseri (1967) – Kazım
Ringo Kazım (1967) – Ringo Kazım
Ağır Hata (1967) – Şevket
Şaşkın Hafiye Killing’e Karşı (1967) – Şaşkın Hafiye
Marko Paşa (1967) – Marko Paşa
Serseriler Hükümdarı (1967)
Bekâr Odası (1967) – Kazım
Gecekondu Peşinde (1967)
Kız Kolunda Damga Var (1967)
Paydos (film, 1968) (1968) – Öğretmen Murtaza
Efkarlı Sosyetede (1968) – Efkarlı Arif
Benimle Evlenir Misin (1968) – Cafer
Yara (1968)
Agora Meyhanesi (1968)
Kaygılı Gönlüm (1968)
Kırmızı Fener Sokağı (1968)
Menekşe Gözler (1969)
Muhabbet Kuşu (1969) – İbrahim
Acı İle Karışık (1969) – Osman
Ağlama Değmez Hayat (1969) – Osman
Turist Ömer Arabistan’da (1969) – Turist Ömer
Kaldırım Çiçeği (1969)
Hancı (1969) – Turhan
Damga (1969)
Altın Kalpler (1969)
Zalim (film, 1970) (1970)
Tatlı Hayal (1970)
Fatoş Şanssız Yavru (1970) – Gariban
İşler Karışık (1970) – Hüsnü/Orhan
Ah Müjgan Ah (1970) – Hüsnü
Darıldın mı Cicim Bana (1970) – Osman
İç Güveysi (1970)
Arkadaşlık Öldü mü? (1970) – Osman
Bahtsız Baba (1970)
Erkeklik Öldü mü Ağabeyler (1970)
Turist Ömer Yamyamlar Ortasında (1970) – Turist Ömer
Fıstık Üzere (1970) – Fikri/Fikriye
Afacan (1970) – Osman
Tamam Mı Canım (1971) – Ali
Cımbız Ali / Yırtık Niyazi (1971)
Kavanoz Tabanlı Dünya (1971)
Sevdiğim Uşak (1971)
Çılgın Yenge (1971)
Ali Baba Kırk Haramiler (1971) – Ali Baba
Ayıpettin Şemsettin (1971)
Turist Ömer Boğa Güreşçisi (1971) – Turist Ömer
Üvey Ana (1971) – Emin
Afacan Küçük Serseri (1971) – Hüsnü
Toto Hükümdarı (1971)
Ay Aman Of (1972)
Kırk Palavra Memiş (1972) – Memiş
Birebir Yolun Yolcusu (1972)
Gelinlik Kızlar (1972) – Sadi
Afacan Mükemmel Çocuk (1972) – Kazım
Sevgili Hocam (1972)
Tatlım (1973) – Ferit
Balıkçı Osman (1973) – Osman
Turist Ömer Uzay Yolunda (1973) – Turist Ömer
Dikiz Aynası (1973)
Sıkıntılı (1973) – Haşmet
Atını Seven Kovboy (1974) – Red Kit
Ayyaş (1974)
Ne Hakem (1974)
Haşhaş (1975) – Recep
Meczup Mecnun Doruklu (1975) – Konuk Sanatçı
Baş Belası (1976) – Baba
Ben Sana Mecburum (1976) – Hasan
Saffet Beni Affet (1976) – Saffet
Hamza Dalar Osman Çalar (1976) – Osman
Seyahatname (1977)
Acı Anılar (1977) – Osman
Kartallar Yüksek Uçar (1983-1985) – Banazlı İsmail
Babamın Namusu (1986)
Eşşek Oğlum ve Ben (1986)
Çalıkuşu (1986-1988) – Miralay Hayrullah Beyefendi
Çapkın Baba (1986) – Reşit Ağa
Kız Babası (1986) – Vedat
Bebek Davası (film) (1986) – Uzman
Şalvar Bank (1986) – Reşit
Saat Sabahın Dokuzu (1987-1989)
Yengeç Sepeti (1994)