Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği Gıda Mühendisleri Odası, Uluslararası Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü nedeniyle yaptığı açıklamada üretilen gıdanın üçte birinin tüketilen gıdanın ise yarısının atık haline geldiğini, buna karşılık her 9 insandan 1’inin açlık çektiğini ifade etti.
Demet ARAN
ANKARA (Anayurt) – Uluslararası Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü nedeniyle açıklama yapan Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği Gıda Mühendisleri Odası, artan sıcaklıkların sebep olacağı kuraklık ve aşırı hava olaylarına karşı iklim değişikliği ile mücadelede önemli adımların atılmaması sonucu gıda güvenliğinin tehlikede olacağını ifade etti.
Giderek artan gübre, pestisit ve herbisit kullanımının toprak ve suların kirlenmesine neden olduğuna ve insan sağlığını tehdit ettiğine dikkat çekilen açıklamada ormanların ve otlakların tarım alanlarına dönüştürülmesi ve iklim değişikliğinin etkisiyle biyolojik çeşitliliğin azaldığı, buna ek olarak üretilen gıdanın üçte birinin atık ya da kayıp haline geldiği belirtildi.
Tüketilen gıdanın yüzde 50‘si olan 300 milyon ton gıda maddesinin çöpe atıldığı ifade edilen açıklamada çöp olan gıdanın çevresel maliyetlerinin üretici fiyatları ile 750 milyar ABD dolarına, tüketici fiyatları ile 1 trilyon dolara, yani Türkiye ve İsviçre`nin 2011 yılındaki gayri safi yurtiçi hasılalarının toplamına ulaştığı belirtildi.
Açıklamada herkese yetebilecek kadar gıdanın bulunduğu ancak adil dağılım olmaması nedeniyle açlık ve obezite sorunlarının sürdüğüne vurgu yapıldı ve 2021 BM Gıda İsrafı Endeksi Raporu’na göre Türkiye’de her yıl kişi başına 93 kilogram, toplamda ise 7,7 milyon ton yiyeceğin çöpe atıldığı ifade edildi.
Gıda israfına neden olan tüketici davranışlarının ihtiyaç fazlası veya gereksiz ürün alınması sonucu gıdanın bozulması, tavsiye edilen tüketim tarihi ve son tüketim tarihi arasındaki farkın bilinmemesi nedeniyle tüketilmesinde sakınca olmayan gıdaların atılması, gıdaların uygun olmayan koşullarda saklanması, tüketilecek miktardan fazla yemeğin pişirilmesi ve tüketilmemesi olduğu belirtilen açıklamada bilinçli tüketicinin gıda zincirinin en önemli halkası olduğu ifade edildi.
“Her gün 13 milyar insanı doyurabilecek gıda üretilirken her 9 insandan 1’inin açlık çektiğini, 1,8 milyar insanın kronik açlık çektiğini ve sayıların gün geçtikçe arttığını, çöpe atılan gıdanın bugün dünya çapında yetersiz beslenen yaklaşık 842 milyon insana yetecek miktarda olduğunu unutmadan gıda alışverişi ve tüketimi yaparsak gıda atıklarında azalma sağlayabiliriz” denilen açıklamada ilkokul ve ortaokul seviyesindeki öğrencilere tüketim alışkanlıklarının belirlenmesine yönelik eğitimler verilmesi tavsiye edildi.
Gıda kayıpları ve atıklarını minimuma indirebilmek için Aile Çiftçiliği ve Kooperatifleşmenin desteklenmesi gerektiği belirtilen açıklamada Tarım ve Orman Bakanlığının çiftçileri bilinçli tarım konusunda Ziraat Mühendisleri/ Veteriner Hekimleri istihdam ederek bilgilendirmesi, eğitmesi ve denetlemesi, özel sektörün gıda işleme sırasında gıda mühendislerinin bilgi ve birikimlerinden faydalanması ve kaybı en az seviyeye ulaştıracak önlemleri alması, tarımsal üretim teknolojileri ve yönetim tekniklerini geliştirmek için araştırma ve altyapı yatırımlarının artırılması, tarım emekçilerine doğru teşviklerin verilmesi, su yönetimi ve gübre kullanımı konusunda daha iyi düzenlemelerin hayata geçirilmesi gibi öneriler yer aldı.
Açıklamada son olarak yetersiz ve dengesiz beslenmenin önüne geçilebilmesi için gıda atıklarının en az yüzde 50 oranında azaltılması gerektiği ifade edildi.