Dünya Bankası Baş Ekonomist ve Beklentiler Kümesi Yöneticisi M. Ayhan Köse, global ekonomik krize karşı Dünya Bankası’nın 170 milyar dolarlık yardım paketi hazırlığında olduğunu açıkladı.
İklim krizi ile karşı karşıya kalan dünyanın 2050 Karbon Nötr amacını de işaret eden “2023’e Yanlışsız, 2050 Ufku” ana temasıyla Forum İstanbul, Türkiye’nin dünyanın başkan ülkeleri ortasında yer alması maksadına katkı sunmaya devam ediyor.
Dünya Gazetesi Canlı Yayın Sponsorluğu ile web sitesi, Twitter, Youtube, Facebook ve LinkedIn adreslerinden eş vakitli olarak canlı yayınlanan “2023’e Gerçek, 2050 Ufku” başlıklı Forum İstanbul’un stratejik partnerliğini 20yıldır olduğu üzere bu yıl da Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) üstleniyor. Türk Telekom ise Oturum Sponsoru olarak Türkiye’nin vizyon doruğu Forum İstanbul’a dayanak veriyor. Ana Sponsorlar kategorisinde ise APS Dokuma, Denizbank, Green For Growth Fund, Gülsan Holding, Türkiye İktisat Bankası (TEB), Türkiye İş Bankası, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) bu yıl Forum İstanbul’a katkılarını sunuyor.
Bu yıl çevrimiçi olarak 21’inci kere düzenlenen tepe; sırası ile Forum İstanbul İdare Şurası Lideri (YKB) Aclan Acar, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri İsmail Gülle ve T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Dr. Nureddin Nebati’nin açılış konuşmaları ile başladı.
21 YILDIR “HEDEF 2023” MOTTOSU İLE İLERLEYEN FORUM İSTANBUL’UN YENİ MAKSADI 2050
Doruğun bir hayalle yola çıkıldığını belirten Forum İstanbul İdare Heyeti Lideri (YKB) Aclan Acar, bu hayalin 100’üncü kuruluş yıl dönümünü olan 2023’ü hedeflediğini belirtti. Doruğun düzenlendiği birinci günden bugüne 21 yıllık süreç içerisinde 2023 vizyonunun toplumun tüm kesitlerinde bir karşılık bulduğunu belirten Acar, “2023’e bir yıl kaldı.Biz de Forum İstanbul enstitüsü olarak daha ileriyi düşünmek istedik, bu kapsamda yeni gayemiz 2050 yılı olarak belirledik. “Ufukta neler var?” sorusundan hareket ettik. “2023’e Yanlışsız, 2050 Ufku” başlıklı tepemizde sıfır karbon dünya maksadıyla, iklim, pak güç, yeşil üretim, tarım 5.0: tarım ve besin teknolojilerinin geleceği üzere hususları masaya yatırarak tohumlar ekmenin yanı sıra Türkiye’nin dijital ihtilalini, iktisatta banka ve fintech’lerin yeni stratejilerini konuşalım istedik. Bu yılki tepede 2050 ufkuyla konuşulacak her bahsin topluma, kurumlara ayna tutacağına ve yeni stratejilerin, yeni vizyonların doğumuna vesile olacağına inanıyoruz.” dedi.
İnsanlık tarihinin en baştan itibaren insanların hayal ederek, merak ederek, soru sorarak, tartışarak, maksatları ve maksatlarına ulaştığını belirten Acar, “Forum İstanbul Enstitüsü olarak bizlerin de uğraşımız dönüşüm stratejini temel taşlarının vaktinde ortaya çıkmasına ve uygulanmasına aracı olmaktır. Toplantılarımızın genç nesillerimiz için de bir umut ve gelecek vizyonu olması için büyük kıymet taşıdığına da inanıyoruz.” dedi.
300 MİLYAR DOLAR: İHRACATTAKİ İVME, 2023 BEKLENTİLERİNİ ARTIRDI
Son 2 yılda global ticarette yaşanan gelişmelerin Türkiye’nin ihracat önderliğinde bir yol haritası belirlemesinin önünü açtığını belirten TİM Lideri İsmail Gülle, global ticarette yaşanan krizlerin, sürat ve fiyat yerine itimadı önceleyen bir anlayışa yönelmeye sebep olduğuna dikkat çekti.
Bu süreçte Türkiye’nin, ihracat merkezli bir büyüme modelini benimseyerek üretimde, istihdamda ve ihracatta öne çıktığına dikkat çeken Gülle, “2021 yılında yıllık 200 milyar dolar ihracat barajını aşıp yılı 225 milyar dolarla kapatmayı bildik. Global ticaret yüzde 23 artarken ihracatımız yüzde 33 arttı. Yalnızca bu data bile, ihracatımızın global ticaretteki gelişmelerden müspet ayrıştığına, ihracatta yakalanan ivmenin arttığına kanıt olarak kâfi. Bildiğiniz üzere 2026 yılı için 300 milyar dolar ihracat amacı koymuştuk. Fakat ihracatçılarımızın gösterdiği muvaffakiyet ile bu gayesi 2023 yılına çektik.” dedi.
DR. NEBATİ: “TÜRKİYE, YÜKSEK KATMA BEDELLİ YATIRIMLARI TEŞVİK EDİYOR”
Geleceğe taraf verme argümanı taşıyan vizyoner insanlarımız 21 yıldır bu aktifliği istikrarlı bir biçimde sürdürdüğüne, bunun ülkemiz için çok değerli olduğunu vurgulayan T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Dr. Nureddin Nebati, “Yükselen emtia fiyatları, tedarik kanallarındaki aksamalar ve nakliye maliyetleri, tüm dünyada yüksek enflasyonu tetikledi. Öbür yandan dijitalleşme, teknolojik ve yeşil dönüşüm üzere hususlarda siyaset yapıcılar başta olmak üzere iş ve akademi dünyasının ajandasında üst sıralarda yerini aldı. Önümüzdeki periyotta tüm bu zorlukları aşarak değişimin getirdiği fırsat alanlarını en güzel formda pahalandıran ülkeler ve kurumların öne plana çıkacağının farkındayız.” dedi.
Dr. Nebati, son 20 yılda süratle kalkınan Türkiye’nin ihracat ve yüksek katma paha odaklı büyümesini daha da güçlendirmek için tüm paydaşlarla uyum içerisinde çalışmaların sürdüğünü altını çizdi.
Türkiye’nin birinci çeyrek büyümesi ile 2021 yılı başından itibaren gerçekleşen istikrarlı büyüme kompozisyonunun 2022 yılının birinci çeyreğinde de devam ettiğini belirten Dr. Nebati, “Türkiye üretiyor, ihraç ediyor, istihdam oluşturuyor. Daha da kıymetlisi bunu istikrarlı sürdürülebilir bir halde yaparak global paha zincirindeki pozisyonunu giderek güçlendiriyor ve pekiştiriyor. Tüm bunları makro ekonomik ve finansal istikrarı güçlendirerek, yüksek katma kıymetli yatırımları teşvik eden Türkiye İktisat Modelimizle başarıyoruz.” dedi.
Dr. Nebati, siyasetlerini global eğilim ve fırsatları da dikkate alarak oluşturduklarını belirterek, teknolojik gelişmeler, dijital dönüşüm, iklim değişikliği ve global ısınmadan bahsetti. Dr. Nebati, “Bu gelişmeler karşısında, gereken tüm adımları atıyor, tarımdan endüstriye, güçten etrafa ve finans bölümüne kadar tüm boyutlarıyla yeşil dönüşümü destekliyoruz. Başka yandan bu dönüşümün gerekli kıldığı yatırımları finanse etmek, ülkemizdeki yeşil finansman ekosisteminin memleketler arası standartlarla ahengini artırmak üzere gereken tüm aksiyonları alıyoruz.” tabirlerini kullandı.
TÜRKİYE VE DÜNYANIN İMTİHANLARI: SUSUZLUK, KURAKLIK VE GÖÇ
Açılış konuşmalarının akabinde bu yıl birinci kez uygulanan, “Türk Kahvesi Sohbetleri” kapsamında birinci olarak “İklim: Uygarlığın Büyük Sınavı” başlıklı oturum gerçekleştirildi.
TEMA Vakfı Lideri Deniz Ataç’ın sunumunda UNSDSN (BM Sürdürülebilir Tahliller Ağı) Türkiye Koordinatörü Bahar Özay sonuçlarının artık neredeyse her gün hissettiğimiz iklim değişikliğinin tesirlerinin ülkemiz sonlarından nasıl azaltılabileceğini konuştu.
Türkiye’nin ve Akdeniz havzasının iklim değişikliğinden en çok etkilenecek bölgelerden bir tanesi olduğunu hatırlatan Ataç, yapılan modellemelerin ilerleyen yıllarda Türkiye için hiç kolay geçmeyeceğine işaret ettiğini hatırlattı.
Bu doğrultuda susuzluk ve kuraklığın Türkiye’nin en kıymetli gündem hususlarından biri olduğuna dikkat çeken UNSDSN Türkiye Koordinatörü Bahar Özay, dünyanın da karşılaştığı en kıymetli risklerden birinin tekrar kuraklık olduğuna dikkat çekti. 2022 Sayılarla Kuraklık Raporu’nu hatırlatan Özay, “Rapor, dünyanın yaşayacağı en kıymetli riskin kuraklık olduğuna dikkat çekiyor. Kuraklık nedeniyle 250 milyon kişinin göç edeceğini bize bildiriyor. Bu bizim kendimizin, ülke topraklarının yaşayacağı meselelerin üstüne bir de göç problemiyle uğraşmamız gerekecek.” dedi.
ÖNGÖRÜLEBİLİR GELECEK “BELİRSİZLİKLER”E İŞARET EDİYOR
“Global Bakış: Dünya ve Türkiye” başlıklı günün birinci oturumunda öncelikle konuk konuşmacı Memleketler arası Finans Enstitüsü Lideri (IIF) Timothy Adams kelam aldı.
Güç ve besin fiyatlarındaki artış ile tedarik zincirinde hala süren birtakım sorunlar olduğuna dikkat çeken Adams, “Çin’in kaynaklı üretim problemleri da kelam konusu. Son derece zahmetli durumlarla karşı karşıyayız. Âlâ olan gelişmeler var anca, soru işareti sayısı hala hayli fazla. Dünya çapında artık daha yavaş büyümeler, daha yüksek fiyatlandırmalar kelam konusu. Ukrayna ve Rusya savaşı da farklı bahisleri karşımıza çıkarıyor. Dünyadaki buğdayın neredeyse yarısını üreten Ukrayna ve Rusya’nın içinde bulunduğu durum, besin kapasitesi ile ilgili bir diğer sorunu daha önümüze çıkarıyor. Bu da besin fiyatlarının artışını beraberinde getirecek.” dedi.
Belirsizlik süreçlerinin devam ettiğine vurgu yapan Adams, “Bu durum da, mevcut durumlar ekseninde kesin tüketicinin etkilenmesi ihtimalini artırıyor. Yanı sıra, ithal edilen emtiaya bağlı olan ülkelerin de birçok farklı ıstırap ile karşılaşabileceğini söyleyebiliriz. Öngörülebilir gelecekte bir rahatlama maalesef görülemiyor.” dedi.
Forum İstanbul Enstitüsü Onursal Lideri Yavuz Canevi’nin idaresindeki oturumda TÜSİAD YK Üyesi Perihan İnci, Bosphorus Enstitüsü Başkanı Dr. Bahadır Kaleağası, Dünya Bankası Baş Ekonomist ve Beklentiler Kümesi Yöneticisi M. Ayhan Köse, Milletlerarası Siyasi Bilimler Derneği eski Lideri ve Forum İstanbul Onursal Lider Yardımcısı Emeritus Prof. Dr. İlter Turan, “Küresel Bakış: Dünya ve Türkiye” başlığında aşağıdaki sorulara karşılık aradılar:
- Değişen yeni istikrarlar ile globalleşme eğilimi nasıl bir yol izleyecek?
- Global finans dalı enflasyon, faiz oranları, likidite ve riskler açısından nereye gidiyor? Ukrayna-Rusya savaşı bu gelişmelerin gidişatını önemli formda değiştirdi mi?
- “IMF ve Dünya Bankası üzere Bretton Woods kurumlarının tekrar yapılandırılmasına” muhtaçlık var mı?
- AB-Türkiye münasebetlerinde neredeyiz? Ukrayna-Rusya savaşı bu bağlantılarda “yeni bir devrin başlangıcı” olabilir mi?
- Savunma, güç, üretim zinciri ve yeşil iktisat alanları ön plana çıkar mı?
- Türk iş dünyası dünyadaki gelişmelere nasıl bakıyor?
DÜNYA BANKASI’NDAN KRİZE 170 MİLYAR DOLARLIK TAKVİYE
Birinci olarak kelam alan Dünya Bankası Baş Ekonomist ve Beklentiler Kümesi Yöneticisi M. Ayhan Köse, dünya çapında tesirini gösteren yüksek enflasyon nedeniyle merkez bankalarındaki faiz artışlarına ait hareket ve beklentilere dikkat çekti. Bu durumun, dünya iktisadında 1970’lerde yaşanan stagflasyon riskini tekrar gündeme getirdiğini hatırlatan Köse, “Büyük bir testten geçiyoruz. Bu testin sonunda 1980’li yılların başındaki üzere bir kriz olmadan dünya iktisadını daha düşük enflasyon, daha yüksek büyüme kulvarına koyabilirsek başarılı olacağız.” dedi.
Dünya Bankası’nın geçen vakit içerisinde global değişikliklere ayak uyduran bir kurum olduğuna dikkat çeken Köse, “Dünya Bankası için biz önümüzdeki 15 ayda 170 milyar dolarlık bir paket masanın üzerine koyuyoruz ve bu paketi çok süratli bir halde gereksinimi olan ülkelere yardım biçiminde, düşük faizli borç halinde vereceğiz.” kelamları ile krize karşı atılacak bir başka adımı açıkladı.
İNCİ, TÜRK İŞ DÜNYASININ BEKLENTİLERİNE DİKKAT ÇEKTİ
Akabinde kelam alan İnci ise global iktisatta kıymetli bir döngü değişimi yaşandığını; dijitalleşme, iklim değişikliği ve arz zincirlerinin değişmesinin kelam konusu olduğunu belirtti.
Öncelikle enflasyonla gerçek prosedürlerle gayret ederek sorunu çözüp, akabinde Türkiye’nin global yarışta yerini süratle tekrar alması gerektiğini belirten İnci, “Lakin, Türk iş dünyası olarak biz her gün yeni bir şeye uyanıyoruz ve çok fazla hakikaten. Küreselin de getirdiği yük, dengelerin değişmesi, sistemde olan gerginlikler…. Bizim işlerimizi daha da, yani içeride birtakım şeyleri, dinamik yönetim etmemiz gerekirken bilhassa ihracat yapan firmalar için hammadde konusu çok önemli boyutta, onları da ele alıp bir yandan onun fiyatlaması; zira orada da fiyatlar çok değişken, orada da enflasyon var. Biraz kıskaca girmiş görünüyoruz.” dedi.
“TÜRKİYE’NİN YAKIN GELECEĞİ YİNE, 21. YÜZYIL SÜRÜMÜYLE AVRASYA’DA”
Batı’nın, Avrupa’nın Avrasya’ya açılan bir merkezi olma durumunun Türkiye’yi her alanda başarılı kıldığını, aksinde ise Batı nezdinde zayıfladığını, yakın tarihte bunun tekraren teyit edildiğine dikkat çeken Bosphorus Enstitüsü Başkanı Dr. Bahadır Kaleağası, “Artık Türkiye’nin de bu algoritmayı tahminen bir 21’inci Yüzyıl sürümüyle tekrardan kurgulaması gereken bir devirdeyiz. Hasebiyle, Türkiye’nin de yakın geleceğini tahminen de yeniden bu denklemde, bu eksen de aramakta çok yanlışsız olabilir.” dedi.
Dr. Kaleağası, Türkiye’nin geleceği açısından Avrupa Birliği’nin başşehri Brüksel’de alınan kararların, Transatlantik yani ABD ile olan alakaların, Berlin yani Almanya ile alakaların, Brexit sonrası periyodun ile Balkanlar, Karadeniz ve Pekin alakalarının kıymetli olduğuna vurgu yaptı.
GELİŞMİŞ İKTİSATLARIN GÖÇ İKİLEMİ
Büsbütün siyaseti gözetmeyen ve yalnızca iktisadi mantıkla bir iktisadi karar alınamadığını, bu nedenle de temel problemin siyasal iktisat olduğuna dikkat çeken Emeritus Prof. Dr. İlter Turan, mevcut gelişmeler ekseninde artık en az iki kutuplu bir dünyanın yolunun açıldığına dikkat çekti.
Rusya’nın içinde bulunduğu savaş halinin ülkenin aslında zayıflamış bir ülke olduğunu gösterdiğini, sonuç ne olursa olsun zayıflamış olarak çıkacağını belirten Prof. Dr. Turan, “Göç bir insan gücünün hudutları aşması değil; kültürlerin, inançların, ömür biçimlerinin de hudutları zorlaması manasına geliyor. Dünyada rahat yaşamış ülkeler göçmen karşısında kendilerini tehdit edilmiş görüyorlar, bunu sınırlamaya çalışıyorlar. Bir yandan da muhtaçlar. Demografi, birçok gelişmiş ülkedeki doğurganlık ve nüfus artışı oranlarının, refahlarını koruyabilmek için kâfi olmadığını gösteriyor. O nedenle göçe muhtaçlar.“sözleri ile gitgide öne çıkan göç hususuyla ilgili yaşanan ikilemi hatırlattı.
ÖNÜMÜZDEKİ 20 YILDA TÜRKİYE’Yİ NELER BEKLİYOR?
3 Haziran tarihinde sona erecek, her gün sabah ve öğlenden sonra olmak üzere iki kısım halinde düzenlenecek, yerli ve yabancı başkan kanaat liderlerini ağırlamayı sürdürecek olan Forum İstanbul; mahallî, bölgesel ve milletlerarası seviyede kritik kıymet arz eden hususlarda tahlil, güzelleşme ve gelişim alanları için yol göstermeye devam edecek.
Saat 15:00 itibariyle başlayacak birinci günün ikinci kısmında, ikinci oturumu öncesinde “Önümüzdeki 20 Yılda Güç, Yatırım ve Jeopolitik Alanda Dünyayı Neler Bekliyor: Türkiye’ye Tesirleri Neler Olacak?” sorusunun yanıtı, Küresel Resources Partnership YKB Mehmet Öğütçü tarafından yanıtlanacak.
Akabinde gerçekleştirilecek Türk Kahvesi Sohbetleri’nde, Dünya Gazetesi Yöneticisi ve gazeteci Hakan Güldağ idaresinde, “Mobilite Ekosistemi Otomotiv Kesiminde Neleri Değiştirecek?” başlığında Togg CEO’su Gürcan Karakaş’ı ağırlayacak.
15:30’da başlayacak günün ikinci oturumunda ise “Yeşil Finansman ile Pak Enerji” başlığı uzmanları tarafından ayrıntılıca konuşulacak.
Konuk konuşmacı Milletlerarası Yenilenebilir Güç Ajansı Lider Yardımcısı Gauri Singh’in akabinde Küresel Compact YK Üyesi Servet Yıldırım idaresinde; TİM Lider Vekili Başaran Bayrak, TEB Genel Müdür Yardımcısı Aşkın Dolaştır,Dünya Bankası Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Dal Başkanı Laurent Debroux SKD Türkiye YKB Ebru Dildar Edin, TSKB GMY Hasan Hepkaya, EBRD Türkiye Lider Vekili Şule Kılıç, aşağıdaki karşılıklarını arayacaklar:
- Türkiye’nin, Paris İklim Muahedesi’nin onaylanması ile birlikte, özel bir finansman altyapısı ve kaynak transfer stratejisi nasıl olmalıdır?
- Global ısınma ile artan etraf felaketlerini önlemek, karbon salınımını düşürmek için güç üretiminde yenilenebilir kaynaklara yönelmenin maliyeti nasıl karşılanacak?
- Karbondan arındırılmış bir geleceğe hazırlanırken, 2 trilyon dolarlık bir yatırım potansiyeli Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarını nasıl hızlandırıyor?
- Yıllık 4 milyar dolara yakın vergi yükü getirecek Avrupa Yeşil Mutabakat için yapılacak olan yeşil dönüşüm yatırımlarının teşvik siyasetleri neler olmalıdır?
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı