Avrupa’da 18’inci yüzyılın sonlarında ortaya çıkan bir moda akımı milletlerarası bir skandala neden olmuş hatta Escort lara aristokrat sınıf kamusal alanda çıplak dolaşmakla dahi suçlanmıştı Skandala neden olan devrin en pahalı kumaşı olarak bilinen tarihi Dakka musliniydi .
BBC Future’dan Zaria Gorvett’in haberine nazaran Bangladeş’in başşehri olan Dakka’dan Lara escort ithal edilen bu şeffaf kumaş 16 adımda ve büyük bir incelikle sadece kutsal Meghna Irmağı kıyılarında bulunabilen bir pamuk bitkisinden üretiliyordu
Altın çağını Babür İmparatorluğu Devri’nde yaşayan kumaş 18 yüzyıl Lara escort Bayan Avrupası’nı etkilemiş bu devirde Osmanlı’nın yanında İran Irak ve Orta Doğu’daki pek çok ülke ile muslin ticareti de sürat kazanmıştı
Klasik Hint kıyafetleri olan sariler ve jamaların imalinde kullanıldığı üzere İngiliz aristokrasisinin de gözdesiydi
MECMUALAR ALAY EDİYORDU
Aristokrat bayanların kapılardan güç sığan geniş etekli kıyafetlerinin modası geçmiş iç çamaşırlarını andıran usule sahip doruktan tırnağa dümdüz inen uzun ve ince muslin kumaştan elbiseler moda olmuştu
19 yüzyılda mizah gazeteleri muslin elbiselerin tehlikeleriyle alay ediyordu
Dakka muslininin hayranları ortasında Fransa Kraliçesi Marie Antoinette de vardı ünlü İngiliz müellif Jane Austen da
Aydınlanma Çağı’yla birlikte Dakka muslini 20’nci yüzyılın başlarında kayıplara karışmıştı.
Günümüzde hayatta kalan birkaç örneği ise sadece müzelerde ve özel koleksiyonlarda inançlı bir halde koruma ediliyor
Üretiminde kullanılan pamuk bitkisinin jenerasyonu tükendiği üzere epeyce karmaşık olan üretim tekniği de unutulmuş durumda
DAKKA MUSLİNİNİ GERİ GETİRMEK MÜMKÜN MÜ
Bu kumaş dünyanın en büyük deltası Ganj’da uzanan Meghna Irmağı kıyılarında yetişen bitkilerden üretiliyor
Bulunduğu topraklarda Phuti karpas olarak da bilinen Latince ismi Gossypium Arboreum Var Neglecta bu bitkiler yetiştikleri vakit yılda sırf iki defa tek bir çiçek veriyor
Günümüzde dünyada üretilen pamuğun yaklaşık yüzde 90’ını oluşturan ve Orta Amerika’da görülen türevi Gossypium hirsutum’dan farklı olarak bu bitkiden üretilen iplikler kısaydı ve kolay kolay yıpranıyordu
Lifler büküldüklerinde daha kolay kırıldığı için endüstriyel makinelerle ucuz pamuktan kumaş üretimi yapmayı zorlaştırıyordu.
Dakka yakınlarındaki bir köyün sakinleri bu serseri ipliklerle başa çıkmak için yıllar içinde 16 adımdan oluşan bir teknik geliştirdi
Bu bodur ipliklerin eğrilmesi için bir küme genç bayan nemin en fazla olduğu sabahın erken saatleri ve öğlenleri kayıklara binip çalışıyordu Son kademe olan dokuma ise aylar sürüyordu
Geometrik çiçek tasvirleri direkt kumaşa işleniyordu Sonuç binlerce ipeksi yapıda iplikten oluşan ihtimamla ve detayla işlenmiş bir sanat yapıtıydı.
Onları asıl hayrete düşüren ise kullanılan iplik sayısıydı
Dakka muslininin hayata döndürülmesi için bir proje yöneten Saiful Islam bir kumaşı bir ortada tutmak için günümüzde 40 ila 80 iplik kullanılırken Dakka muslininde bu sayının 800 ila 1200 olduğunu vurguluyor.
İplik sayısının fazla olması malzemeyi daha yumuşak ve sağlam kılması nedeniyle tercih ediliyor
NEDEN KAYIPLARA KARIŞTI
Dakka kumaşı altın çağını tartışmasız günümüzdeki Hindistan ve etrafında 1526’da kurulmuş olan Babür Devleti devrinde yaşadı Babürlü hükümdarlar ve eşleri üzerinden çıkarmadığı bu kaliteli kumaşları himayeleri altına aldı en güzel dokumacıları direkt işe alıp ürettikleri muslinleri diğerlerine satmalarını dahi yasakladılar
İngilizler devreye girdiğinde işlerin seyri değişti 1793’te İngiliz Doğu Hindistan Şirketi Babür İmparatorluğu’nu ele geçirdi Yaklaşık 100 yıl sonra bölge artık İngiliz egemenliği altındaydı
Doğu Hindistan Şirketi 18. yüzyılın sonlarında Dakka muslininin imalatına müdahale etmeye başladı.
Şirket evvel bölgedeki tüketicilerin yerine Britanya İmparatorluğu’ndan tüketicileri getirdi akabinde hem üretimi hem de ticareti denetimi altına aldı
Phuti karpas bitkisinin kumaşa dönüştürülmesinin özel bir yetenek gerektirdiğini vurgulayan uzman Saiful Islam Bu çok meşakkatli ve kıymetli bir süreçti Günün sonunda bir kg pamuk ile sadece yaklaşık 8 gramlık bir ince muslin üretebiliyordunuz diyor
Öldürücü darbe ise Doğu Hindistan Şirketi üzere sömürgeci işletmelerin rekabeti körüklemesiyle geldi.
Avrupa’da bu lüks kumaşlara iştah arttıkça Britanya İmparatorluğu kendi topraklarına yakın daha ucuz üretim seçeneklerinin arayışına girdi
İngiliz dokuma hükümdarı Samuel Oldknow imparatorluğun sahip olduğu teknik bilgi ile en gelişkin teknolojisi olan çıkrıkları bir ortaya getirdi 1784’e gelindiğinde 1000 dokumacı Oldknow için çalışıyordu
Lakin İngiliz imali bu muslinler yepyeni Dakka muslininin kalitesine yaklaşamadı bile Sıradan pamuk kullanılan kumaşlar çok daha az iplik sayısı ile dokunuyordu Dokuma ithalatı muhtaçlığının da azalması ile tarihi Dakka muslininin kökü kazındı
Dakka muslininin nasıl yapılacağına ait bilgiler de tarihe karıştı.
İNCELEMELERDE BULUNDULAR
Bangladeş doğumlu Saiful Islam ve grubu projeleri kapsamında bu kumaşı yaşama döndürmek için hem üretildiği yerlerde hem de Avrupa’da az sayıda örneklerinin saklandığı müzelerde incelemeler yürüttü
Takım Bengal Muslin ismiyle bir ortak teşebbüs başlattı Birinci iş uygun pamuk bitkisi bulmaktı
Bitkinin DNA’sının inceleyen grup Bangladeş’e giderek Phuti Karpas’ın atası olabileceği ve orjinal bitki ile yüzde 70 eşleşen bir bitkiyi buldu; Dakka’nın 30 km kuzeyinde, Meghna Irmağı’nın ortasında küçük bir adada yetiştirmeye çalıştı.
2015’te tohumlarla yapılan birinci testler sonuç verdi tıpkı yıl bir ölçü pamuk hasat edildi
Hint dokumacılar ile işbirliği yapan grup standart pamuk ile Phuti Karpas’ın melezi olan gerçek Dakka muslinine yakın bir kumaş üretmeye çalıştı
Dokumacılar onlardan 300 iplik sayısında sariler üretmeleri istendiğinde bunun bir çılgınlık olduğunu söyledi 25 bireyden yalnızca biri projede çalışmayı kabul etti El Amin daha sonra takımın baş dokumacısı oldu, ısı denetimi ve hava nemlendiricileri atölyesinde kullanarak şiddetli üretim kurallarını karşılamaya çalıştı. Takım, artık kullanılmayan 50’ye yakın aleti de kendileri yaptı.
Altı güçlü aydan sonra El Amin iplik sayısı 300 olan klâsik sarilerden yapmayı başardı Dakka muslini kalitesine yaklaşamasa da bu kumaşın iplik sayısına kuşaklardır hiçbir dokumacı yaklaşamamıştı
2021 yılına gelindiğinde grup çok sayıda melez muslin sari üretmeyi başardı Bunlar dünyanın pek çok yerinde sergilendi ve binlerce dolara satıldı
Islam’a nazaran ülkesi Bangladeş için bu muslinlerin geri getirilmesi bir ulusal saygınlık problemi“.
Kim bilir tahminen de gelecek kuşaklar çok yakında bazılarına nazaran müstehcen bir şeffaflığa sahip olan bu tarihi kumaşı üstünde taşır