Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkışının 103’üncü yıldönümü kutlanırken Doç. Dr. Halil Özcan, Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 öncesindeki anıları ve bu anıların gazetelerde yayımlanmasını Cumhuriyet’e anlattı. Atatürk’ün, bu anılarını Hakimiyeti Ulusala ve Milliyet gazetelerinin başyazarlarına anlattığını ve bunların yazı dizisi olarak bu gazetelerde yayımlandığını söyleyen Özcan, “Türkiye Cumhuriyeti tarihinin anlatımında ve yazımında Atatürk’ün birinci yapıtı, yeteri kadar yer bulamadı. Münasebetiyle da Atatürk’ün 19 Mayıs’a kadar olan Ulusal Uğraş hazırlığı, direniş ruhu ve kişiliğinden bahsedilmeden çaba başlatılmış oldu. Ulusal Uğraş zıtları da buradan yola çıkarak çabanın başlamasını Atatürk’e değil, onu Samsun’a gönderenlere dayandırıyor” dedi.
‘BÜTÜN MİLLETİNDİR’
Cumhuriyet’in, 13 Mart 1926’da Türk basın tarihinde birinci kere siyah dışına çıkarak çift renkli basıldığını, Atatürk’ün birinci sayfadan fotoğrafının yayımlandığını ve “Cumhuriyet” yazısının kırmızı yapıldığını anlatan Özcan, Yunus Nadi’nin de uzun bir makale ile Atatürk’ün ömrünün kaleme alınmasının gerekliliğinden bahsettiğini vurguladı. Özcan, şunları kaydetti:
“15 Mart günü Cumhuriyet gazetesi, ‘Bu asrın yetiştirdiği en büyük adamın, Türkiye’yi mevtten sonra tekrar dirilmenin sırrına mazhar eden, dünya tarihinin gidişini değiştiren o yüksek dehanın hatıratı da şahsen Büyük Gazi üzere bütün milletindir. Bütün Türk milletinin cumhurbaşkanı olan sevgili Gazimizin anılarını memlekete duyurmak için bugünden itibaren yayıma başlıyoruz’ açıklamasıyla anıları imzasız olarak yayımlamaya başladı. Öteki iki gazete anıları ‘Büyük Gazi’nin Hatırat Sahifeleri’ başlığı ile yayımlarken, Cumhuriyet ise ‘Büyük Gazimizin Büyük Hayatından Hatıralar’ başlığını kullandı. Kimi günlerde ‘Büyük Gazimizin Büyük Hayatından Sayfalar’ başlığı ile de yayınını sürdürdü.”
Bu anıların, Atatürk’ün tavır, davranış ve kanılarını içerdiğini söyleyen Özcan, anıların içeriklerine ait şu örnekleri verdi:
‘VATAN SİYASETİ’
“Selanik’te arkadaşlarıyla yaptığı bir toplantı ve Selanik anıları. İttihat ve Terakki Partisi’nin savaş öncesi ve savaşta yürüttüğü sorumsuz siyasetlerine yönelik tenkit ve yanlışlıklar. Osmanlı devlet adamları hakkında somut olaylarla anlattığı tenkit ve kanıları. Atatürk’ün parti ve hükümet politikacılığının üstünde gördüğü vatan siyaseti. Cephelerde Alman kumandanlarla ve siyasette İttihatçı başkanlarla çatışması.”
(13 Mart 1926 tarihli Cumhuriyet)
‘BELGELERLE SUNDU’
