Türkiye ile Çad ortasında 2019’da imzalanan Askeri İşbirliği Çerçeve Muahedesi onay için TBMM Dışişleri Komisyonu’na sunuldu. Detayları ortaya çıkan mutabakattaki askeri işbirliği alanları ortasında askeri eğitim ve öğretim, savunma endüstrisi, askeri işbirliği ziyaretlerinin yanı sıra barışı muhafaza, insani yardım ve deniz haydutluğuyla gayret operasyonları üzere savaş haricindeki harekâtlar sayıldı. Mutabakattaki “uygulama ve işbirliği” temelleri ortasında ise “askeri tatbikatlara iştirak, bu askeri tatbikatlara gözlemci statüsünde iştirak, geçiş eğitimlerinin ve liman ziyaretlerinin icrası, müşterek tatbikatların düzenlenmesi” de yer aldı.
GÖL DONANMASI
Denize kıyısı olmayan Çad ile yapılan mutabakatta iki ülke donanma gemilerinin iştirakiyle yapılan ve “passex” olarak isimlendirilen geçiş eğitimlerinin icrasının da sayılması dikkat çekti. Çad’ın denize kıyısı olmasa da ülkenin batı hududunda Nijerya, Nijer ve Kamerun’un ortasında bulunan Çad Gölü’nde yakın vakitte kurduğu bir donanma gücü bulunuyor. Terör örgütü Boko Haram’ın ağır faaliyet gösterdiği Çad Gölü havzasında bu örgütle uğraş için kurulan Çokuluslu Ortak Vazife Gücü’nün de üyesi olan Çad’ın yeni kurulan donanmasını eğitmek için Nijerya’nın istekli olduğuna dair haberler geçen yıl sonunda Afrika basınında yer almıştı.
SORU İŞARETLERİ VAR
Çad’ın ülkenin batısındaki gölde faaliyet gösteren donanma gücü olsa da Türkiye’yle yapılan mutabakatta yer alan geçiş eğitimlerinin nasıl yapılacağı merak konusu oldu. Müttefik ülkelerin, savaş durumu ya da insani yardım operasyonlarında denizde işbirliği yapabilmelerini sağlamak maksadıyla yapılan ve “passex” olarak isimlendirilen geçiş eğitimleri iki ülke donanma gemilerinin ortak iştirakiyle yapılabiliyor.
ZAMBİYA TARTIŞMASI YAŞANMIŞTI
Zambiya’yla yapılan güvenlik işbirliği mutabakatı da işbirliği alanları ortasında “gemilerle karşılıklı liman ziyaretleri”nin sayılması nedeniyle tartışma konusu olmuş, YETERLİ Parti, denize kıyısı olmayan Zambiya’yla yapılan mutabakatta yer alan bu maddeyi eleştirmişti. Bu tenkit üzerine Dışişleri Bakanlığı, 26 Nisan’da “Zambiya’nın göllerinde faaliyet gösteren Su Yolları Kolluk Ünitesi bulunuyor” açıklaması yapmıştı.